COMÓRTAS GEARRSCÉALTA RTÉ 2022 OSCAILTE D’IONTRÁLACHA

Tá Comórtas Gearrscéalta RTÉ 2022 in ómós do Francis MacManus oscailte anois d’iontrálacha agus tá go dtí Dé hAoine an 13 Bealtaine ag scríbhneoirí a ngearrscéal a chur faoi bhráid an chomórtais.

Is iad na scríbhneoirí Lisa McInerney, Ferdia McAnna agus Éilis Ní Dhuibhne a dhéanfaidh moltóireacht ar iontrálacha na bliana seo.

Ó bunaíodh é breis agus 35 bliain ó shin, tá Comórtas Gearrscéalta RTÉ ina eochaircheap seolta ríthábhachtach do scríbhneoirí nua agus do scríbhneoirí atá ag teacht chun cinn in Éirinn. Bunaíodh an comórtas i 1986 chun ómós a thabhairt don scríbhneoir agus craoltóir Francis MacManus, agus aithníonn agus tugann sé luach saothair don scríbhneoireacht ficsin Éireannach nua is fearr don raidió. Tá an comórtas saor in aisce le cur isteach agus meallann sé na mílte iontráil gach bliain.

I mbliana, tá an phríomhdhuais méadaithe go €5,000, agus gheobhaidh an dara agus an tríú scríbhneoir a cuireadh €4,000 agus €3,000 faoi seach. Gheobhaidh seachtar eile sa dara háit €250 an ceann.

Fógrófar gearrliosta de dheich scéal i mí Mheán Fómhair, agus fógrófar na buaiteoirí is fearr ar chlár speisialta Arena níos déanaí san fhómhar. Foilseofar na 10 scéal ar an ngearrliosta ar rte.ie/culture agus craolfar iad i séasúr scríbhneoireachta nua ar RTÉ Radio 1 san fhómhar.

Is féidir éisteacht le 10 scéal ar an ngearrliosta anuraidh agus iad a léamh anseo.

Arsa Lisa McInerney, An Breitheamh don dara bliain as a chéile: “Is mór an onóir dom a bheith ar ais arís mar bhreitheamh do Chomórtas Gearrscéalta RTÉ, agus tá súil agam go mbeidh taithí spreagúil spreagúil ann arís. Ag léamh na n-iontrálacha anuraidh, bhuail an chaoi a n-úsáidimid scéalta chun ciall a bhaint as an domhan mórthimpeall orainn, chun solas a chaitheamh ar áiteanna dorcha, nó chun saol daoine eile a thuiscint. Tá mé ar bís a fháil amach cad atá i ndán dúinn i 2022.”

Deir an Breitheamh, Ferdia McAnna: “I ngearrscéal níor cheart go mbeadh áit ar bith le dul i bhfolach. Cosúil le scáileán scáileáin, ba chóir go dtuilleann gach focal agus gach abairt a choinneáil. Ba chóir go dtabharfadh sé an t-éisteoir ar thuras sula bhfágann sé abhaile iad beagnach slán. Níl le rá agam ach go cinnte ná gur mhaith liom dul isteach i bhfís dhaonna agus ar feadh tamaillín, mothaím meallaraithe, ardaithe, iontas agus iompar. Beir Bua.”

Deir an Breitheamh, Éilis Ní Dhuibhne: “Tá gach rud sa ghearrscéal. Tá sé drámatúil, tá sé liriciúil, tá sé domhain, tá sé eacnamaíoch. Bhí sé i gcónaí ar mo seánra is fearr leat, a scríobh agus a léamh – agus ar ndóigh a bheith ag éisteacht leis. Táim ag súil go mór le do chuid scéalta a léamh.”

Tá Comórtas Gearrscéalta RTÉ ag cur tallann nua chun cinn leis na blianta; I measc na n-iarbhuaiteoirí agus na scríbhneoirí ar an ngearrliosta tá Claire Keegan, Danielle McLaughlin, Anthony Glavin, Chris Binchy, Nuala O’Connor, Liz Nugent, Colin Walsh agus Sarah Gilmartin. Ba é Kevin Donnellan buaiteoir na bliana seo caite as a ghearrscéal, The Third Day.

Tá na scéalta ar fad ar an ngearrliosta á léiriú don raidió agus cuireann cuid de na haisteoirí is cumasaí in Éirinn in iúl iad. Le blianta beaga anuas bhí Cathy Belton, Eamon Morrissey, Ali White, Ingrid Craigie, Janet Moran, Kathy Rose O’Brien, Emmet Kirwan agus Andrew Bennett.

Deir Sarah Binchy, léiritheoir na sraithe: “Ag 35, tá an comórtas ina gcónaí go sona sásta anois sa domhan digiteach agus sa domhan analógach araon – is féidir leat dul isteach ar líne nó tríd an bpost, agus déanaimid na scéalta ar fad ar an ngearrliosta a phodchraoladh agus a fhoilsiú ar líne, chomh maith lena gcraoltóireacht ar RTÉ Radio 1. Ach leanann sé ar aghaidh ag déanamh an méid a bhí i gceist ag ár gcomhghleacaithe a bhunaigh é i 1986 in onóir Francis MacManus: cuid de na scríbhneoireachta ficsin Éireannaí nua is fearr don raidió a fháil amach agus a roinnt gach bliain. Mholfainn d’aon duine atá dáiríre faoina gcuid scríbhneoireachta dul isteach, agus táim ag súil go mór leis an méid atá i ndán do scríbhneoirí na bliana seo dúinn.” 

Maidir le rialacha iomaíochta, eolas ar conas dul isteach, agus scéalta a bhuaigh roimhe seo a léamh agus éisteacht leo, féach www.rte.ie/writing.

Maidir le Breithiúna na Bliana seo

Lisa McInerney

Is í Lisa McInerney údar trí úrscéal: The Glorious Heresies, The Blood Miracles agus The Rules of Revelation. Bhuaigh sí Duais Fhicsin na mBan, Duais Desmond Elliott, Gradam Encore RSL agus Premio Edoardo Kihlgren do litríocht na hEorpa. Bhí a cuid oibre le feiceáil i Páipéir Gheimhridh, The Stinging Fly, Granta, The Guardian, Le Monde, Vogue CS, The Irish Times, BBC Radio 4 agus go leor anthologies. Tá sí foilsithe i 11 theanga.

Ferdia MacAnna

Oibríonn Ferdia Mac Anna mar úrscéalaí, stiúrthóir scannáin, scríbhneoir scáileáin agus léachtóir. I 1996, rinneadh a úrscéal, The Last of the High Kings, i scannán Hollywood le Jared Leto, Gabriel Byrne agus Christina Ricci. Fuair an príomhscannán is déanaí uaidh Danny Boy eisiúint idirnáisiúnta i mí Eanáir.

Éilís Ní Dhuibhne

Is í Éilís Ní Dhuibhne údar 25 leabhar, úrscéalta, cnuasaigh gearrscéalta, roinnt leabhar do pháistí, drámaí agus saothair neamhfhicsin ina measc. Scríobhann sí i nGaeilge agus i mBéarla. In 2015 bronnadh gradam PEN na hÉireann uirthi as sár-obair do litríocht na hÉireann, agus in 2016 bronnadh gradam Halla na Laoch Hennessy uirthi as éacht saoil. Tá sí ina ball d’Aosdána agus ina hUachtarán ar Chumann Bhéaloideas Éireann (An Cumann le Béaloideas Éireann).