Ó na 2 Johnnies go na Hothouse Flowers: Tá RTÉ ag ceiliúradh Sheachtain na Gaeilge le Energia 2024
Tá na Two Johnnies ag dul go dtí an Ghaeltacht. Tá na Hothouse Flowers ag dul siar bóithrín na smaointe. Agus tá fonn ar Bhláithín de Burca labhairt faoi chúrsaí ghnéis as Gaeilge in The Irish for Sex. Fáilte go #SnaG24 ar RTÉ.
Beidh RTÉ ag obair i bpáirt arís le Conradh na Gaeilge le haghaidh Seachtain na Gaeilge le Energia 2024, agus ceiliúradh á dhéanamh ar gach a bhaineann leis an nGaeilge. Tá ról lárnach ag an bhféile ó thaobh daoine fud fad na hÉireann agus ar fud an domhain a spreagadh leis an ‘gcúpla focal’ atá acu a úsáid.
Beidh Seachtain na Gaeilge ar siúl ón Aoine an 1 Márta go dtí Lá Fhéile Pádraig, Dé Domhnaigh an 17 Márta, agus tá sí ar cheann de na hócáidí ceiliúrtha idirnáisiúnta is mó atá againn ar na nGaeilge agus ar ár gcultúr.
Dúirt Kevin Bakhurst, Príomh-Stiúrthóir RTÉ: “Seo é an rogha is fearr de chláir nuálacha trasardáin dá raibh ag RTÉ go dtí seo chun tacú le Seachtain na Gaeilge, agus tá ábhar nua agus beo ar fáil i nGaeilge agus go dátheangach ar an teilifís, ar an raidió agus ar líne. Tá méadú tagtha ar líon na gclár Gaeilge a chraolann RTÉ, ó 123 uair an chloig d’ábhar Gaeilge in 2017 go dtí beagnach 1,200 uair an chloig in 2023 – rud a thugann léargas ar leith faoi dhúthracht RTÉ i leith na teanga. Is do gach duine Seachtain na Gaeilge, lena n-áirítear an dream nach bhfuil acu ach na ‘cúpla focal”
BUAICPHOINTÍ AR AN TEILIFÍS
Tá fás leanúnach ag teacht ar ábhar Ghaeilge agus ábhar dátheangach RTÉ agus tá rogha breá d’ábhar siamsaíochta, spóirt agus faisnéis coimisiúnaithe as an nua agus craolfar iad seo le linn buaicthréimhsí in Earrach na bliana 2024.
Cuirfear tús le séasúr nua de choimisiúin Chláracha Gaeilge le The Irish for Sex (RTÉ One, Déardaoin, 14 Márta ag 10.15pm) ina mbeidh an bhean ghrinn ar a boinn, a bhfuil duaiseanna buaite aici, Bláithín de Burca, ár dtabhairt ar thuras spleodrach faoin nGaeilge sa tóir ar fhocail atá gan srian, gan náire ionas go mbeidh glúin nua in ann labhairt i nGaeilge faoi gach a bhaineann le cúrsaí gnéis agus gnéasachta. Feicimid agallaimh atá géarchúiseach – agus go minic an-ghreannmhar – le Manchán Magan, an Dr Sharon Arbuthnot ó Ollscoil Cambridge, The Wild Geeze, Growler, Hysteria Comedy Collective agus an bailitheoir cáiliúil focal Toose Mac Gearailt, agus casfaidh Bláithín le Gaeilgeoirí de gach aois agus i ngach réimse agus iad ag plé focail atá dearmadta, greannmhar agus go minic gleoite a bhaineann leis an gcuid is dlúthphearsanta dár saol. Agus an greann fite fuaite le staidéar radacach, nua, ar ár dteanga agus ar ár gcultúr, leanann an clár faisnéise Bláithín agus í ag cur liosta le chéile d’fhocail a bhraitheann sí a bheith in easnamh, ní hamháin agus í ag obair mar bhean ghrinn, ina gnáthshaol ó lá go lá chomh maith.
Tá na Hothouse Flowers ar cheann de na bannaí ceoil is ansa linn in Éirinn ó thosaigh siad amach i dtosach beagnach dhá scór bliain ó shin. 35 bliain níos déanaí táimid ina gcomhluadar in Albain agus iad ar bhabhta amháin dá gcamchuairt sa Ríocht Aontaithe. Tá a lucht leanúna tagtha go Glaschú agus Aberdeen as Melbourne, Berlin, Liverpool agus fiú chomh fada ó bhaile le Toraí agus iad in ann gach uile fhocal a chanadh in éineacht leo. Beidh muid in ann éisteacht leis an lucht leanúna, an banna féin agus baill dá dteaghlaigh agus muid ag bualadh isteach chucu anois agus arís agus iad ar a dturas, ag dul siar agus aniar ina stair, ag plé an chaoi ar éirigh chomh hiontach leis an mbanna ón tús, agus an chaoi ar éirigh leis an mbanna fanacht le chéile i rith an ama. Beidh Hothouse Flowers, Stick Around And Laugh A While, ar siúl ar RTÉ One, ar an 18 Márta, Luan an tSaoire Bainc, ag 6.30pm.
Gach tráthnóna le linn SnaG, beidh foireann an Today Show ag spreagadh an lucht féachana le feabhas a chur ar a gcuid Gaeilge le Focal an Lae, agus beidh gearrscannáin, a coimisiúnaíodh go speisialta, le feiceáil ar chainéil meán sóisialta an chláir.
Agus beidh neart ar siúl do na páistí i nGaeilge ar RTÉjr, ar chaineál You Tube RTÉjr, agus ar rannóg na bpáistí ar Sheinnteoir RTÉ. Tá an coiméide beochana réamhscoile, Baile na Samhlaíochta, de chuid Nuria González Blanco a bhí ainmnithe le haghaidh Oscar, in ann spreagadh agus croí a thabhairt do dhuine, agus tá sé fréamhaithe go domhain i dtéama an teaghlaigh. Sraith foghlama beo i nGaeilge is ea Tír na nÓg, atá bunaithe ar an bhfinscéal Ceilteach, agus a bhfuil 21 cuid inti. Cuideoidh sé le páistí an Ghaeilge a fhoghlaim agus a labhairt go muiníneach, chomh maith leis an gcruthaitheacht agus an smaointeoireacht neamhspleách a fheabhsú sna luathbhlianta. Tugann Silly Sundays léargas ar an éagsúlacht atá in Éirinn na linne seo, ar an scáileán agus le linn an léirithe araon. Bí ag éisteacht laethanta na seachtaine ar RTÉ Jr ón 28 Feabhra ar aghaidh.
BUAICPHOINTÍ AR AN RAIDIÓ
Ar RTÉ 2FM, tá The 2 Johnnies ag tabhairt aghaidh ar an nGaeltacht in Iarthar Chiarraí, áit a mbeidh siad ag craoladh beo ó theach tábhairne Pháidí Uí Shé i gCeanntrá ar an Aoine an 8 Márta. Beidh ambasadóir Sheachtain na Gaeilge, Aindriú de Paor ag cuidiú leis na leaideanna agus iad ag teannadh leis an lá mór agus ag cabhrú leo gach lá lena ‘gcúpla focal’. Beidh Jennifer Zampereilli ag foghlaim faoi Ghnéas as Gaeilge. Agus ar Breakfast with Donncha, Doireann and Carl, beidh siad ag tabhairt faoi chuid de na míreanna agus ceisteanna is fearr leo as Gaeilge. Tiúnail isteach mar is gnáth chuig The National Chart Show le Bláthnaid Tracey idir 7.00pm agus 9.00pm gach Aoine agus beidh nuacht dhátheangach, chomh maith le tuairiscí tráchta, le cloisteáil gach aon lá le linn na dtrí seachtaine.
Ar RTÉ Radio 1, beidh Folk on One, South Wind Blows, Céilí House, The Rolling Wave agus go leor eile ag ceiliúradh na féile ar a gcuid clár, agus ar an 14 Márta athróidh The Late Debate arís go dtí An Díospóireacht Dhéanach, áit a mbeidh painéal de pholaiteoirí ag plé ceisteanna polaitíochta a bhaineann leis an nGaeilge inár sochaí. Beidh an dá theanga in úsáid um thráthnóna, tráth a mbeidh Colm Ó Mongáin ina láithreoir. Ar 13 Márta cloisfear eagrán speisialta i nGaeilge de A Word in Edgeways clár a bhíonn ar siúl gach maidin i rith na seachtaine.
Ar RTÉ lyric fm a bheidh Éist ar siúl, agus an scríbhneoir agus teangeolaí Manchán Magan ag fí isteach focail i nGaeilge, a dhéanann cur síos ar ghnéithe éagsúla den cheol, na hamhráin, agus na fuaimeanna, sna sceidil laethúla.
Ar RTÉ Raidió na Gaeltachta, is í Seachtain na Gaeilge í gach seachtain den bhliain agus leanfaidh an stáisiún de thogha an cheoil, an chomhrá agus na díospóireachta a chur ar fáil chomh maith le nuacht náisiúnta, idirnáisiúnta agus áitiúil gach lá den mhí.
Ar RTÉjr Radio, tabharfaidh Ón Domhan Thíos na páistí ar thuras draíochtúil, mistéireach isteach i bhfinscéalta na hÉireann le scéal nua a chruthú; scéal faoi shíofraí, faoi na Tuatha de Danann agus an méid a tharlaíonn nuair a bhuaileann saol ársa an lucht sí agus páistí ó shaol na linne seo in Éirinn le chéile. Samhlaigh go bhfuil Stranger Things ag bualadh leis an nGaeltacht! Ón 7 Márta ar RTÉ Jr radio.
BUAICPHOINTÍ AR LÍNE
Tá RTÉ ag cur leis na seirbhísí atá ar fáil dúinn i nGaeilge agus tá méadú ag teacht ar an ábhar i nGaeilge a bhíonn le fáil ar RTÉ.ie agus ar Sheinnteoir RTÉ.
Ar Sheinnteoir RTÉ, cuirfidh Séaghan Ó Súilleabháin – A.K.A. The Kerry Cowboy – Shockin’ at Gaeilge i láthair. Scannán gearr lán le greann atá sa tsraith Treoir ar an nGaeilge ina múineann sé na frásaí Gaeilge a theastóidh uait chun dul i ngleic le cúrsaí an tsaoil, cúrsaí grá agus gach rud idir eatarthu. Idir a bheith ag eascaine i nGaeilge agus ag cúirtéireacht i nGaeilge sa 21ú haois, gheobhaidh tú gach a bhfuil uait ón Kerry Cowboy sna físeáin ghearra, ghreannmhara seo, atá tú in ann a roinnt.
Ar leathanach baile Sheinnteoir RTÉ leagfar amach an t-ábhar is fearr i nGaeilge le haghaidh gach aois, agus deis á tabhairt don lucht féachana fáil amach dóibh féin faoin saibhreas a bhaineann leis an rogha clár a chuireann Cláracha Gaeilge RTÉ ar fáil.
Agus leanfaidh www.rte.ie/gaeilge ar aghaidh ag tabhairt ardáin don ábhar is fearr i nGaeilge a thagann chugainn ó RTÉ agus ón tír uilig, agus ag tabhairt smaointe agus tacaíochta do dhaoine a bheadh ag iarraidh cur leis an ‘gcúpla focal’ atá acu, chomh maith le haird a tharraingt ar an gcuid is fearr de na himeachtaí a bheidh ar siúl le linn Sheachtain na Gaeilge.
Beidh Ceolfhoireann choirme RTÉ ag roinnt a gcuid saineolais le ‘ Uirlis an Lae’ ar ardáin meáin shóisialta RTÉ.
Má theastaíonn uait feabhas a chur ar do chuid Gaeilge le linn na míosa seo chugainn gheobhaidh tú neart ábhar a chuideoidh leat ar Learning Irish (rte.ie). Chun an t-eolas is déanaí ar fad a fháil ar Sheachtain na Gaeilge ar RTÉ, caith súil ar rte.ie/culture, rte.ie/gaeilge, chomh maith le cuntais Facebook, Twitter agus Instagram RTÉ ag úsáid #snag.
Agus chun tuilleadh eolais a fháil faoi imeachtaí Sheachtain na Gaeilge ar fud na tíre, téigh chuig www.snag.ie.