Craolfaidh RTÉ réimse nua cláracha faisnéise den chéad uair ar an teilifís i mí Lúnasa, cláracha ina roinnfear scéalta uathúla mhuintir na hÉireann, ina ndéanfar machnamh ar ócáidí inar theip agus ar ócáidí inar éirigh linn i stair na tíre, ina scrúdófar na dúshláin atá roimh phobail na tíre, agus ina dtabharfar ómós dár gcultúr bríomhar. Tá na cúig chlár seo ó chuideachtaí léiriúcháin Éireannacha mar chuid de thiomantas leanúnach RTÉ do chláracha faisnéise de chuid na hÉireann i mbliana, a léiríonn sochaí atá ag athrú go síoraí.

Tugtar aghaidh sa chlár Mincéir ar na dúshláin atá roimh an Lucht Siúil, lena n-áirítear an t-idirdhealú, agus feidhmíonn an chlár mar a bheadh urlabhraí ann ar son a gcearta, a sláinte agus dálaí maireachtála níos fearr. Tugann sé buntreoir don lucht féachana maidir leis an teanga Caintise agus is teist í an teanga sin ar thionchar suntasach an Lucht Siúil ar stair na hÉireann. Insítear scéala iontaofa sa chlár faisnéise, trína gcinntítear go dtugtar cluas agus ómós don Lucht Siúil. Bhí an fhoireann léiriúcháin iléagsúil atá taobh thiar den chlár Mincéir dílis i gcónaí do chroíluachanna folláine, ealaíne agus cultúir an Lucht Siúil.

Sa chlár Around My Island, tá sé i gceist ag an mairnéalach aonair as Éirinn Tom Dolan a bheith ar an duine is sciobtha fós ar éirigh leis bád a sheoladh ina aonair timpeall chósta oileán na hÉireann – ceann de na héachtaí seoltóireachta is deacra dá bhfuil ann. Is é Bryan Dobson atá i mbun tráchtaireachta ar an gclár faisnéise seo a thugann léargas an méid a bhíonn ar siúil ag Tom ar bord a bháid agus é ar a dhícheall an t-éacht iontach seo a bhaint amach. De réir mar a dtéann muid níos doimhne i scéal Tom, cloisimid faoin tráma a d’fhulaing sé ina óige, tráma a thug ugach dó aghaidh a thabhairt ar spórt agus ar an saol féin le flosc.

Ag cuimhneamh siar ar thréimhse nach bhfuil i bhfad caite, insítear sa chlár Stolen faoin gcaoi ar caitheadh le mná a bhí ag iompar clainne ‘lasmuigh den phósadh’ in Éirinn, tír a raibh an Eaglais Chaitliceach i gceannas uirthi ag an am. Idir na blianta 1922 agus 1998, cuireadh breis agus 80,000 máthair nach raibh pósta faoi ghlas i dtithe máithreacha agus naíonán a bhí á reáchtáil ag an eaglais. Nochtann marthanóirí na sonraí corraitheacha a bhain leis an gcaoi ar caitheadh leo i scannal a spreag fiosrúchán rialtais faoina gcinniúint.

Tugtar léargas in The Cable that Changed the World  ar an gcéad chábla cumarsáide trasatlantach a leagadh ar ghrinneall an aigéin, ó Dhairbhre i gContae Chiarraí, go Talamh an Éisc i gCeanada, 165 bliain ó shin. Is í an t-aisteoir mór le rá Jessie Buckley atá i mbun tráchtaireachta ar an gclár faisnéise seo ina mbaintear leas as athléirithe stairiúla agus píosaí scannáin cartlainne nach bhfuil feicthe ag mórán, chun léargas a thabhairt ar thuras na ndaoine ar éirigh leo Meiriceá Thuaidh agus an Eoraip a nascadh den chéad uair, turas a thóg ocht mbliana. Nochtar freisin an chaoi ar chuidigh an chéad chábla sin le bunchloch thionscal teicneolaíochta an domhain nua-aimseartha a leagan síos agus mínítear leochaileacht na gcáblaí faoin bhfarraige sin sa lá atá inniu ann.

Is clár é Making ina dtugtar urraim do lucht ceirde na tíre, agus ina tugtar léargas ar theacht le chéile na ndéantóirí gach Meán Fómhair ag Stiúideo Joseph Walsh, stiúideo ina bhfuil ceardlann, gailearaí, stiúideo dearaidh, agus cartlann agus atá suite ar thailte teach feirme tuaithe ón 18ú haois faoin i bhFeartaigh, Contae Chorcaí. Déantar ealaín, ceardaíocht, dearadh agus nuálaíocht theicniúil a cheiliúradh i bpíosaí a dhéantar sa stiúideo agus a bhfuil an-bhrí ag baint leo, ag oscailt féidearthachtaí nua maidir le hábhar agus foirm. Mar chuid den chlár tá agallaimh leis an gceoltóir Martin Hayes, leis na fíodóirí Karen Hay-Edie agus Mario Serra agus leis an gcócaire Rory O’Connell.

Beidh gach aon cheann de na cúig chlár faisnéise seo mar chuid de leabharlann an RTÉ Player atá a dul i méid, lena n-áirítear an clár Bishop Casey’s Buried Secrets a bhfuil ardmholadh faighte aige le déanaí, a sruthaíodh breis is 100,000 uair go dtí seo.

Fógrófar tuilleadh cláracha faisnéise mar chuid de sheoladh shéasúr nua RTÉ níos déanaí an mhí seo.

Nótaí:

Aimsigh cláracha faisnéise ar RTÉ. Sruthaigh na cláracha anois ar an RTÉ Player: https://www.rte.ie/player/

Ba é James Wynne a stiúir Around My Island, a léirigh Richie Kelly ó Record Media do RTÉ. Arna chraoladh Dé Máirt an 6 Lúnasa ag 9:35PM ar RTÉ One.

Is é Ruán Magan a scríobh agus a stiúraigh The Cable That Changed the World agus is í Patricia Carroll, Tyrone Productions a léirigh é do RTÉ agus do Choláiste na hOllscoile, Corcaigh. Arna chraoladh Dé Luain an 12 Lúnasa ag 9:35PM ar RTÉ One

Is é Pat Collins rinne Making agus craolfar é Dé Céadaoin an 15 Lúnasa ag 9:35pm ar RTÉ a hAon. Sraith aon lae de chomhráite agus díospóireachtaí uathúla is ea Making In ina ndéantar ceiliúradh agus iniúchadh ar dhéantús mar bhealach chun smaoineamh, chun taiscéalaíocht a dhéanamh, chun tú féin a chur in iúl agus chun samhlú.  Ba ionann téama na bliana 2023 agus Making In: Concert.

Comhléiriú de chuid Besom Productions / Wildfire Films is ea Stolen, arna mhaoiniú ag Fís Éireann, Scáileán Thuaisceart Éireann, an BAI agus RTÉ, a chraolfar Dé Luain an 26 Lúnasa ag 9:35PM

Léiriúcháin de chuid Nova productions is ea Mincéir. Díríonn obair na cuideachta sin ar théamaí a bhaineann le cearta an duine agus le ceartas sóisialta agus béim ar leith á leagan ar na grúpaí faoi ghannionadaíocht agus ar ghrúpaí mionlaigh amhail an Lucht Siúil, daoine faoi mhíchumas agus seanóirí. Arna chraoladh Dé Máirt an 27 Lúnasa ag 9:35PM ar RTÉ One.