RTÉ ag ceiliúradh 50 bliain de bheith ag cur na Nuachta ar fáil do dhaoine atá Bodhar agus do dhaoine a bhfuil Lagú Éisteachta orthu
Tá mórtas ar RTÉ 50 bliain den nuacht inrochtana a chur ar fáil don phobal Bodhar agus Lagéisteachta an tseachtain seo. Ar an 6 Eanáir 1975, rinne RTÉ éacht nach raibh déanta ag aon chraoltóir eile in Éirinn, ná san Eoraip ach an oiread, go dtí sin nuair a chraol sé an chéad eagrán riamh de News for the Deaf. Tá forbairt tagtha ó shin i leith ar an bhfeasachán ar a dtugtar RTÉ News with ISL anois, a chraoltar seacht lá na seachtaine agus a mbíonn beagnach 100,000 duine ag féachaint air gach lá.
Ba é an feasachán nuachta seo an chéad cheann dá leithéid agus forbraíodh é i gcomhairliúchán le Cumann Náisiúnta na mBodhar (Chime anois). Is éard a bhí san fheasachán, léitheoir nuachta ag tabhairt achoimre ar nuacht an lae agus script a bhí le feiceáil ar an scáileán. Tuairiscíodh gurbh é an tionscnamh seo an chéad cheann dá leithéid san Eoraip ina raibh seirbhís thiomnaithe nuachta á cur ar fáil gach lá don phobal bodhar agus lagéisteachta. Sular seoladh an feasachán in 1975, tháinig páistí agus daoine fásta bodhar go RTÉ agus chuaigh siad i mbun tástála le foireann an tseomra nuachta maidir leis na cineálacha stíleanna láithreoireachta a d’fheilfeadh iad, ón script ar an scáileán a léamh go dtí liopaí an léitheora a léamh.
Féach ar mhír ó Chartlann RTÉ de ‘News for the Deaf’ ón mbliain 1982 chun sampla den bhunfhormáid a fheiceáil. Ba é Colm Connolly, go ndéana Dia grásta air, a bhí i mbun na léitheoireachta agus is féidir an mhír a fháil anseo: RTÉ Archives | Media | RTÉ Broadcasts First News for the Deaf
Sa lá atá inniu ann, is éard a bhíonn i gceist leis an tseirbhís RTÉ News with ISL ná duine d’fhoireann ISL Nuacht RTÉ i mbun comharthaíochta ar phríomhscéalta nuachta an lae sa phríomhstiúideo nuachta, mar aon le script ar an scáileán agus í á léamh ag láithreoir nuachta.
Dúirt Deirdre McCarthy, Stiúrthóir Bainistíochta Nuacht & Cúrsaí Reatha RTÉ agus í ag trácht ar an gcomóradh: “Féachann RTÉ lena chinntiú go bhfuil fáil ag gach duine in Éirinn ar an nuacht agus ar an eolas. Is teist é an t-aistear 50 bliain seo ar an uilechuimsitheacht agus ar an nuálaíocht. Táimid thar a bheith buíoch don chomhpháirtíocht a bhí againn le heagraíochtaí ar nós Chime agus le Cumann Bodhar na hÉireann a chinntíonn go ndéanaimid ionadaíocht ar gach duine.”
Dúirt Lianne Quigley, Cathaoirleach Chumann Bodhar na hÉireann agus ball d’fhoireann RTÉ ISL News: “Tá sé tábhachtach go ndéanfaimid machnamh ar an méid atá bainte amach againn agus RTÉ ag ceiliúradh 50 bliain ó craoladh an chéad nuacht do na Bodhair. Roimh an mbliain 1992, chuir RTÉ tús lena aistear le nuacht a bhí á chur i láthair trí liopaí an léitheora a léamh, ach ba chás ceannródaíoch a bhí ann nuair a seoladh nuacht laethúil ar a raibh Teanga Chomharthaíochta na hÉireann in 1992. B’ionann an t-éacht sin agus athrú ar mheon na sochaí i leith Theanga Chomharthaíochta na hÉireann. B’ócáid chinniúnach san aistear fada dúshlánach ag iarraidh aitheantas a bhaint amach do Theanga Chomharthaíochta na hÉireann a bhí ann sa bhliain 2017 i gcúrsaí uilechuimsitheachta agus comhionannais. Tá an nuacht laethúil ISL fós thar a bheith tábhachtach i dtaobh rochtain iomlán ar an nuacht náisiúnta ina dteanga féin a chur ar fáil don phobal Bodhar in Éirinn.”
Maidir liom féin, tá ríméad orm gur thosaigh mé leis an bhfoireann nuachta ISL an mhí seo caite – is é ceann de na poist is iontaí é dá raibh agam riamh. Is pribhléid atá ann a bheith in ann cuidiú leis an obair seo ina leantar de theorainneacha a shárú agus dena chinntiú go mbíonn ionadaíocht déanta ar an bpobal Bodhar.”
Ag féachaint chun cinn, leanann RTÉ d’oibriú go díograiseach chun feabhas a chur ar chúrsaí inrochtaineachta lena chinntiú go mbeidh rochtain níos mó ag cách ar eolas.
CRÍOCH