Tá Comórtas Gearrscéalta RTÉ 2025 oscailte anois d’iontrálacha

INIS DÚINN DO CHUID SCÉALTA (GEARR)

Tá Comórtas Gearrscéalta RTÉ 2025 oscailte anois d’iontrálacha

Aitheantas agus luach saothair a thabhairt don scríbhneoireacht ficsin nua Ghaeilge is fearr don raidió

Spriocdháta do ghearrscéalta: Dé hAoine 23 Bealtaine

Tá RTÉ ag lorg iontrálacha do cheann de na duaiseanna liteartha is faide seanbhunaithe agus is suntasaí in Éirinn, Comórtas Gearrscéalta RTÉ in ómós don scríbhneoir agus craoltóir, Francis MacManus.

Tugann an comórtas móréilimh aitheantas agus luach saothair don scríbhneoireacht ficsean nua Éireannach is fearr don raidió agus bronnfar seic €5,000 ar an údar buaite, agus gheobhaidh na scríbhneoirí sa dara háit agus sa tríú háit seiceanna €4,000 agus €3,000 faoi seach. Gheobhaidh seachtar eile atá sa dara háit €300 an ceann.

Tá go dtí Dé hAoine 23 Bealtaine 2025 ag scríbhneoirí os cionn 18 mbliana d’aois atá ina gcónaí in Éirinn, agus ag scríbhneoirí Éireannacha ar fud an domhain chun a ngearrscéal, i mBéarla nó i nGaeilge, a chur isteach ar chomórtas www.rte.ie/writing. Caithfidh líon focal scéalta a bheith idir 1800 agus 2000 focal, gan an teideal a áireamh.

Is iad Neil Hegarty, Tristan Rosenstock agus Jan Carson a dhéanfaidh moltóireacht ar iontrálacha na bliana seo, a bheidh ag caint le Seán Rocks ar Arena, RTÉ Radio 1, Déardaoin 27 Márta faoi na rudaí atá á lorg acu in iontrálacha na bliana seo.

Deir an breitheamh Neil Hegarty: “Is iad na smaointe agus na naisc gan choinne a chuireann spéis orm. Tá sé mar aidhm againn go léir mar scríbhneoirí an t-am sreabhadh seo, nuair a scríobhann muid agus nuair a scríobhann muid: agus ansin ina dhiaidh sin, suímid siar agus déanaimid iontas ar na focail atá le feiceáil ar an scáileán nó ar an leathanach, ar na smaointe agus na híomhánna nach raibh a fhios againn go minic – inár gcloigeann go minic. Agus anois tá siad, léiríonn ár bhfocail, amhail is dá mba trí draíocht.

“Agus feictear dom gur féidir linn muid féin a chur ar an mbealach sreabhadh draíochta seo trí shocrú a scríobh faoi na rudaí a bhfuil spéis againn ann agus ansin a fheiceáil cá dtógfaidh an rún seo muid. Bhraith mé an sparkle draíochta seo anuraidh. Ba mhór an phribhléid dom moltóireacht a dhéanamh ar chomórtas 2024 – agus táim ag tnúth go mór le heagrán 2025. Beidh sé ina phléisiúr do chuid oibre a léamh.”

Ag labhairt dó faoi uathúlacht an chomórtais seo, deir an moltóir nua Tristan Rosenstock: “Is é an rud a fhágann go bhfuil an comórtas seo chomh speisialta sin ná go ndéanfar na gearrscéalta a shroicheann an gearrliosta a chloisteáil agus a léamh. Agus tú ag scríobh do scéal, léigh os ard é. Má bhraitheann abairt clunky agus tú ag léamh í, bí cinnte nach dtiocfaidh sí i dtír go maith ar an gcluas… Bí ag faire amach do ró-líonadh do scéal agus déan iarracht béasa a chur ar do charachtair (fiú na brats) lena chinntiú nach bhfuil siad go léir ag caint lena chéile. Bheadh sé deacair fiú Cillian Murphy go leor idirphlé a léamh idir carachtair éagsúla. Caithfidh do scéal dul i ngleic leis an gcluas, agus súile a choinneáil greamaithe ar an leathanach. Gan brú, mar sin. Ádh mór!”

Chomh maith leis sin, ag obair ar an bpainéal moltóireachta i mbliana, míníonn Jan Carson cad atá á lorg aici i ngearrscéal: “Scil láimhe ag baint le teanga. An tuiscint gur chóir go mbeadh brí agus canadh ag abairt ficsin phróis, cosúil le líne filíochta. Carachtair atá, cé chomh maith is nach dtaitníonn leo, fiú am an léitheora iad. Scéal a bhraitheann úr agus insint uathúil. Casadh agus nochtadh discombobulating, a d’fhéadfadh turraing ach iontas riamh…

Má tá tú ag éisteacht [le scéal ar an raidió], tá tú ag comhcheilg leis an scéal. Anseo, tá an guth sacrosanct. Caithfidh sé mothú amhail is go bhfuil tú ag baint taitneamh as nóiméad pearsanta, ach tú féin agus an oracle i do chluas.”

Deir léiritheoir an chomórtais, Sarah Binchy: “Is deis iontach é seo chun do shaothar a fheiceáil agus a chloisteáil ag lucht féachana leathan, agus ag foilsitheoirí agus gníomhairí, a thugann aird mhór ar ár liostaí. Tá sé saor in aisce dul isteach, tá na duaiseanna suntasach, agus is bónas ar leith é an deis do scéal a chloisteáil á léiriú ag aisteoir mór le rá. Táimid i gcónaí spreagtha ag an bhfuinneamh, an fuinneamh agus an raon tallainne atá ar taispeáint sa ghearrliosta bliain i ndiaidh bliana, agus táimid ag tnúth go mór le bhur scéalta a léamh.”

Nochtfar na scéalta buaiteacha ag clár beo speisialta RTÉ Arena le Seán Rocks san fhómhar agus foilseofar na 10 scéal ar an ngearrliosta ar rte.ie/culture agus craolfar iad i séasúr scríbhneoireachta nua ar RTÉ Radio 1.

Tá Comórtas Gearrscéalta RTÉ ag cur tallainne nua chun cinn le blianta fada; I measc na mbuaiteoirí agus na scríbhneoirí ar an ngearrliosta roimhe seo tá Claire Keegan, Danielle McLaughlin, Anthony Glavin, Chris Binchy, Nuala O’Connor, Liz Nugent, Austin Duffy, Colin Walsh, Stephen Walsh agus Sarah Gilmartin.

Léirítear na scéalta ar fad atá ar an ngearrliosta don raidió, guthaithe ag cuid de na haisteoirí is cumasaí in Éirinn. Le blianta beaga anuas, bhí Marty Rea, Aaron Monaghan, Jane Brennan, Cathy Belton, Derbhle Crotty, Eamon Morrissey, Ali White, Ingrid Craigie, Janet Moran, Kathy Rose O’Brien, Peter Coonan, Emmet Kirwan agus Andrew Bennett.

Chun rialacha agus gach eolas faoin gcomórtas a fháil, féach www.rte.ie/writing. Gheobhaidh tú scéalta buaiteacha agus gearrliosta ó bhlianta roimhe sin ann freisin.

Sa phictiúr tá buaiteoirí na bliana seo caite: Buaiteoir, Mattie Brennan (sa lár) dá ghearrscéal ‘Dead Bait’, sa dara háit, Stephen O’Reilly (ar chlé) dá ghearrscéal, ‘Divination’ agus Emer O’Toole a bhuaigh an tríú duais dá gearrscéal, ‘The Other Orla’.

CRÍOCH

I measc na n-úrscéalta a scríobh Neil Hegarty tá The Jewel, agus Inch Levels, atá ar an ngearrliosta do ghradam Úrscéal na Bliana Ghrúpa Chiarraí. I measc na dteidil neamhfhicsin atá ag Neil tá an bheathaisnéis Frost: That Was the Life That Was, agus The Story of Ireland, a ghabhann le stair teilifíse RTÉ-BBC na hÉireann. Tá a ghearrfhicsean agus a chuid aistí le feiceáil sa Dublin Review, Stinging Fly, Tangerine, agus in áiteanna eile. Tá sé ina chomheagarthóir ar an gcnuasach aistí Impermanence, agus is léirmheastóir liteartha rialta é ar an Irish Times.

Is craoltóir é Tristan Rosenstock le RTÉ Raidió na Gaeltachta, áit a gcuireann sé an tsraith ealaíon An Cúinne Dána i láthair. Roghnaíodh a chéad leabhar Gaeilge do léitheoirí óga, Inis Mara, do Lá Domhanda na Leabhar 2024, agus d’fhoilsigh LeabhairCOMHAR Inis Mara 2 le déanaí. Tá sé ina chomheagarthóir ar Inside Innti – A new wave in Irish Poetry (Cork University Press) agus tá sé ina eagarthóir liteartha ar an iris Comhar. Tá sé ina bhall de bhoird Áras Scríbhneoirí na hÉireann agus Éigse Éireann.

Is scríbhneoir í Jan Carson atá lonnaithe i mBéal Feirste. Tá sí ina Comhalta Ionad Seamus Heaney 2025 in Ollscoil na Banríona agus ina comhalta den Royal Society of Literature. Is údar í trí úrscéal agus trí chnuasach gearrscéalta, agus bhuaigh sí Duais Litríochta an AE d’Éirinn dá húrscéal The Fire Starters. Tá a cuid oibre foilsithe in irisí iomadúla agus craoladh ar RTÉ Radio 1 agus BBC Radio 3 agus 4. Tá a chéad úrscéal eile, Few and Far Between, le teacht ó Doubleday in 2026.


Filleann an tsraith teilifíse urraithe CCPC “The Complaints Bureau” ar RTÉ One

Tar éis an chéad sraith ar éirigh thar cionn léi, filleann The Complaints Bureau ar RTÉ One an tseachtain seo. Tá an seó urraithe go bródúil ag an gCoimisiún um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí (CCPC).

Arís eile, tabharfaidh an pleanálaí airgeadais agus údar aitheanta, Eoin McGee, cumhacht don lucht féachana trí dhul i ngleic le saincheisteanna tomhaltóirí fíorshaoil le cabhair ó iriseoirí gnóthaí tomhaltóirí: Conor Pope, Amy Molloy, agus Siobhan Maguire. Rachaidh an triúr i ngleic le réimse saincheisteanna tomhaltóirí a bhfuil an chuma orthu go bhfuil siad dosháraithe agus eoin ag glacadh ról an tascmháistir.

Sa chéad sraith, a bhí buailte go mór leis an lucht féachana, rinne an fhoireann imscrúdú ar réimse leathan gearán ó chamscéimeanna mhí na meala agus saincheisteanna le dearbháin aerlíne go painéil ghréine agus gluaisteáin athláimhe.

Dúirt Grainne Griffin, Stiúrthóir Cumarsáide an CCPC, “D’éirigh thar cionn leis an gcéad sraith de Bhiúró na nGearán le sroicheadh 1.7 milliún duine[1] agus sciar suntasach den lucht féachana de 31%[2] in Éirinn. Léiríonn sé seo go mbaineann an cineál seo cláir go mór le tomhaltóirí agus go bhfuil fonn láidir ann níos mó eolais a fháil faoina gcearta agus conas an luach is fearr a fháil ar a gcuid airgid.

“Gach bliain, faigheann ár líne chabhrach níos mó ná 40,000 glao agus thart ar 1.8 milliún cuairt ar an láithreán gréasáin ó thomhaltóirí ar mian leo eolas a fháil faoina gcearta, go háirithe nuair a bhíonn saincheisteanna acu. Thug beagnach trí cheathrú milliún tomhaltóir cuairt ar ár nUirlisí Airgid ar líne anuraidh chun comparáid a dhéanamh idir táirgí airgeadais amhail morgáistí agus iasachtaí. Is bealach iontach é ár n-urraíocht ar Bhiúró na nGearán chun feasacht a ardú ar ár n-acmhainní agus chun cabhrú le tomhaltóirí a chumhachtú, a chur ar an eolas agus a chosaint.”

Dúirt Eoin McGee, “Tá mé ar bís filleadh don dara sraith de ‘The Complaints Bureau’. Tá sé tábhachtach go mbeadh a fhios ag tomhaltóirí nach bhfuil siad ina n-aonar chun na saincheisteanna seo a réiteach – tá an fhoireann anseo agus réidh chun abhcóideacht a dhéanamh do thomhaltóirí agus cabhrú leo siúd a bhfuil balla brící buailte acu. “Is deis é gach scéal oideachas agus cumhacht a thabhairt do dhaoine eile agus tá mé ag súil go mór le cuidiú le níos mó daoine a gcearta tomhaltóirí a nascleanúint agus a thuiscint, agus cinntí airgeadais níos fearr a dhéanamh.”

Dúirt Gerry McGuinness, Bainisteoir Comhpháirtíochta Tráchtála RTÉ, “Tar éis an chéad sraith ar éirigh thar cionn léi, tá ríméad orainn fáilte a chur roimh an CCPC ar ais mar urraitheoirí ar The Complaints Bureau a fhilleann ar ár scáileáin ar an 13 Márta ar RTÉ One agus RTÉ Player.”

“Cuideoidh an tsraith tomhaltóirí móréilimh seo arís le daoine a gcuid gearán a réiteach mór agus beag le cabhair óna bhfoireann saineolaithe chun cabhrú le deacrachtaí tomhaltóirí a imscrúdú agus a réiteach. Tá an urraíocht seo oiriúnach don tsraith agus táimid ag súil le comhpháirtíocht rathúil eile.”

Craolfar an tsraith ocht gclár gach seachtain ar RTÉ One Déardaoin ag 7pm, ag tosú 13 Márta go dtí an 1 Bealtaine, agus beidh sé ar fáil ar RTÉ Player freisin. Chun tuilleadh eolais a fháil faoi chearta tomhaltóirí agus airgeadas pearsanta, tabhair cuairt ar ccpc.ie/intheknow.

Críoch//


Taisce Chanúintí na Gaeilge seolta i gCorca Dhuibhne

RTÉ Archives | Archives | Canúint

Seoladh Taisce Chanúintí na Gaeilge ag ócáid in Ionad an Bhlascaoid, Dún Chaoin, tráthnóna inniu, 7 Márta. Helen Ní Shé, craoltóir le Raidió na Gaeltachta le mórán blianta anuas, a rinne an seoladh. Grúpa taighde Gaois, Fiontar & Scoil na Gaeilge, DCU a bhí i mbun ábhar a thiomsú don taisce canúintí seo, i gcomhar le Cartlann RTÉ agus le maoiniú ón Scéim um Chartlannú, Coimisiún na Méan. Is mar chuid de Sheachtain na Gaeilge a eagraíodh an ócáid.

 Is tionscadal é seo le scothshamplaí de chanúintí réigiúnacha na Gaeilge ó Chartlann RTÉ a chur i láthair an phobail. Tá 200 taifead ann as dhá chontae dhéag agus cuimsíonn siad na ceantair Ghaeltachta mar a thuigtear inniu iad agus ceantair ina bhfuil an teanga imithe i léig le fada an lá. Díríodh ar an tréimhse ó na 1940idí go dtí na 1990idí agus áirítear ann cuid de na taifeadtaí Gaeilge is luaithe ó Chartlann RTÉ.

Roghnaíodh cainteoirí den scoth a léiríonn ilghnéitheacht na gcanúintí Gaeilge atá le cloisteáil i gCartlann RTÉ. Aithneoidh úsáideoirí an tsuímh seanchaithe cáiliúla Gaeltachta ar nós Peig Sayers, Colm Ó Caoidheáin agus Micí Sheáin Néil Ó Baoill, agus is féidir leo éisteacht le scoth na cainte ó chainteoirí iar-Ghaeltachta ar nós Mícheál Ó Maoldhomhnaigh ó Thiobraid Árann, Maggie McGiff as oirthear Mhaigh Eo nó Jane Nic Ruairí as Tír Eoghain. Is ó chláracha Gaeilge a craoladh ar RTÉ, idir Raidió Éireann agus Raidió na Gaeltachta, a thagann na taifeadtaí a roghnaíodh. Cloisfear craoltóirí cáiliúla na linne sin, ar nós Proinsias Ó Conluain, Séamus Ennis agus Aindrias Ó Gallchóir i mbun obair pháirce ar fud na tíre, chomh maith le hagallóirí bhlianta tosaigh Raidió na Gaeltachta, ar nós Mícheál Ó Sé, Pádraig Ó Catháin agus Timlin Ó Cearnaigh, agus an stáisiún ag teacht in inmhe.

Tá na taifeadtaí mapáilte ar léarscáil idirghníomhach a fheidhmíonn mar áis bhrabhsála don úsáideoir. Rinneadh tras-scríobh canúnach ar na taifeadtaí a chuirtear ar fáil faoi bhun an tseinnteora fuaime agus é sioncronaithe focal ar fhocal leis an rian fuaime ar bhealach a chuideoidh leis an úsáideoir an comhrá a leanúint. Tá caighdeánú déanta ar na trascríbhinní seo chomh maith agus tugtar an leagan sin mar threoir áit ar bith a imíonn an tras-scríobh ón litriú caighdeánach. Tá eolas beacht faoi inneachar an Taisce agus treoir úsáide ar fáil ar an suíomh féin, Canúint.ie.

Ag labhairt ag an seoladh, dúirt Ard-Stiúrthóir RTÉ, Kevin Bakhurst:

 Tá ríméad orm a bheith i nDún Chaoin inniu chun tacú le tionscadal chomh luachmhar seo, go háirithe agus Seachtain na Gaeilge ar siúl, agus ag tráth go bhfuil an Ghaeilge i lár an aonaigh i ndioscúrsa cultúrtha na hÉireann. Tá flúirse ábhar tábhachtach i gCartlann RTÉ, mar is léir ó ilghnéitheacht na dtaifeadtaí ó chainteoirí dúchais Gaeilge atá le fáil sa Chartlann agus atá digitithe anois – ina measc scéalaithe clúiteacha Gaeltachta agus craoltóirí mó le rá de chuid Radio Éireann agus Raidió na Gaeltachta.

 Tá an nasc seo leis na glúine a chuaigh romhainn ríthábhachtach. Thug mé faoi ranganna Gaeilge nuair a thosaigh mé le RTÉ – níor éirigh liom ach go measartha – ach fuair mé léargas i bhfad níos doimhne ar chultúr agus stair na hÉireann. Dá bhrí sin, tuigim cé chomh dearfach agus cé chomh tábhachtach is atá an acmhainn nua seo. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil leo siúd a chaith dua agus dúthracht chun tacú leis an nGaeilge agus chun seoda fuaime ónar n-oidhreacht teanga a aimsiú ar mhaithe le pobal na tíre seo agus pobail níos faide i gcéin.

Ag trácht, dúirt Coimisinéir um Fhorbairt na Meán Choimisiún na Meán, Rónán Ó Domhnaill:

 Is iomaí céim a bhaineann le cartlannú, cuir i gcás caomhnú, cothabháil, rochtain agus stóráil, agus tá siad go léir riachtanach chun go dtabharfar togha na haire do na hábhair luachmhara seo go ceann i bhfad. A bhuí le Scéim Cartlannaithe de chuid Choimisiún na Meán, d’éirigh linn maoiniú de níos mó na €8 milliún a chur ar fáil mar thaca le 33 tionscadal éagsúil, iad ar fad suntasach ó thaobh an chultúir de.

Ní hamháin go bhfuil sé tábhachtach na bailiúcháin seo a chaomhnú ach tá sé chomh tábhachtach céanna go mbeadh teacht ag an bpobal orthu agus cuireann sé sin go mór leis an seoladh seo. Is mór againn an dúthracht agus an dua a caitheadh leis an tionscadal seo 

Nóta d’eagarthóirí: 

Is grúpa taighde é Gaois in Fiontar & Scoil na Gaeilge i nDámh na nDaonnachtaí agus na nEolaíochtaí Sóisialta, DCU, a bhfuil léachtóirí, taighdeoirí agus mic léinn iarchéime páirteach ann. Tá sé de mhisean againn acmhainní iontaofa nuálaíocha a fhorbairt chun teanga agus saíocht na Gaeilge a chothú agus a chlaochlú. Tá eolas faoi na tionscadail éagsúla atá faoi chúram Gaois le fáil ag Gaois.ie. Tuilleadh eolais ar fáil ó gaois@dcu.ie nó ó Úna Bhreathnach (086 386 7106)


Bhuaigh Fontaines D.C. – Romance Albam Gaeilge na Bliana RTÉ Choice Music Prize 2024

Ag Ceiliúradh 20 Bliain de Dhuais Rogha Ceoil RTÉ

Duais Rogha Ceoil RTÉ

I gcomhar le IMRO agus IRMA

RTÉ Choice Music Prize Albam Gaeilge na Bliana 2024

Fontaines D.C. – Rómánsachas

Rogha Ceoil RTÉ Duais Amhrán na Bliana 2024

Kabin Crew & Criú Lios Dúin Bhearna – “An Spark”

Ealaíontóir Éireannach na Bliana 2024

An Iordáin Adetunji

Ealaíontóir Ceannródaíoch na Bliana 2024

KNEECAPName

Albam Clasaiceach na hÉireann

Comhartha uisce ag Enya

Clár Buaicphointí Teilifíse – Déardaoin an 13 Márta ag 22.35 ar RTÉ2

Tá Fontaines D.C. fógartha mar bhuaiteoir Albam Gaeilge na Bliana 2024 de chuid RTÉ Choice Music Prize dá n-albam Romance (Partisan Records). An 20ú buaiteoirí na duaise! Rinne Neil Hannon, iarbhuaiteoir Albam Gaeilge na Bliana, an fógra i Vicar St tar éis don phainéal moltóireachta, ina raibh gairmithe meán ceoil na hÉireann, agus faoi chathaoirleacht Jim Carroll, teacht le chéile tráthnóna chun cinneadh a dhéanamh faoin albam a bhuaigh. Ghlac an t-ealaíontóir Róisín El Cherif leis an ngradam thar ceann an bhanna, mar go bhfuil siad ar chamchuairt san Astráil faoi láthair.

Fuair Fontaines D.C seic €10,000, duais atá curtha ar fáil ag Eagraíocht Chearta Ceoil na hÉireann (IMRO) agus Cumann Ceoil Taifeadta na hÉireann (IRMA), chomh maith le gradam a coimisiúnaíodh go speisialta.

Bhí an ócáid, arna óstáil ag Tracy Clifford ó RTÉ 2FM, ar siúl beo i Vicar St agus craoladh beo é ar 2FM le Beta Da Silva, bhí léirithe eisiacha ó ochtar de na healaíontóirí ainmnithe.

Vótáladh Kabin Crew & Lisdoonvarna Crew mar RTÉ Choice Music Prize Amhrán na Bliana dá n-amhrán “The Spark”. Roghnaíodh an t-amhrán ó ghearrliosta de 10 n-amhrán le vóta poiblí (Éire amháin), trí shuíomhanna idirlín RTÉ 2FM agus Choice Music Prize, agus d’fhógair Tracy Clifford é ar a clár tráthnóna.

Bhuaigh KNEECAP Breakthrough Irish Artist of the Year arna chur i láthair ag Beta Da Silva de chuid 2FM.

Jordan Adetunji a bhuaigh Ealaíontóir na Bliana in Éirinn, á chur i láthair ag Gemma Bradley, BBC NI.

Chuir Julie Feeney, an chéad bhuaiteoir ar Albam Gaeilge na Bliana (2005), fáilte roimh Priscilla Kotey (Warner Music MD) chuig an stáitse chun gradam Enya don Albam Clasaiceach Éireannach a bhailiú dá LP Watermark i 1998.

Craolfaidh RTÉ2 clár teilifíse uair an chloig de RTÉ Choice Music Prize, ina mbeidh léirithe ó na hocht gceoldráma agus arna óstáil ag Tracy Clifford Déardaoin an 13 Márta ag 22.35.

**********

Déanfaidh an 20ú RTÉ Choice Music Prize ceiliúradh arís ar scoth an cheoil thaifeadta in Éirinn. Tá an Duais anois ar cheann de bhuaicphointí thionscal an cheoil na bliana ó bunaíodh í in 2005. Roghnaítear an gradam d’Albam na Bliana as gearrliosta de dheich n-albam le painéal d’aon duine dhéag de ghairmithe meán ceoil na hÉireann agus saineolaithe tionscail. Tá liosta na moltóirí ar fáil trí http://www.choicemusicprize.ie

Bronnfar €10,000 ar an acht a bhuaigh Albam na Bliana, duaischiste atá curtha ar fáil ag Eagraíocht Chearta Ceoil na hÉireann (IMRO) agus The Irish Recorded Music Association (IRMA). Bronnfar gradam a coimisiúnaíodh go speisialta ar gach gníomh ar an ngearrliosta.

Tá RAAP, Cultúr Éireann, FMC, Minding Creative Minds, Cultural & Creative Industries Skillnet agus Coimisiún na Meán ina gcomhpháirtithe tionscadail oifigiúla freisin de Dhuais Rogha Ceoil RTÉ.

CRÍOCH

Tuileadh eolas: Neil O’Gorman


Briseann Lidl talamh ar an siopa is nuaí i Carrigstown i Fair City RTÉ

Déanann an príomh-mhiondíoltóir lascaine Lidl 25 bliana a chomóradh in Éirinn le margadh nua socrúchán táirgí trí bliana déanta leis an dráma is faide ar an aer in Éirinn

Margadh nua le Tráchtáil RTÉ is ea an socrúchán táirgí craolta is mó in Éirinn

Tá tús curtha ag an miondíoltóir ollmhargaí is fearr luach in Éirinn, Lidl, le hobair thógála chun siopa úrnua a fhorbairt in Carrigstown, atá lonnaithe i Fair City, agus an miondíoltóir ag leanúint dá phleananna uaillmhianacha don leathnú a chur i gcrích.

D’éirigh le Lidl Ireland margadh rathúil trí bliana le haghaidh socrúchán táirgí a bhaint amach leis an sobalchlár is faide ar an aer in Éirinn, Fair City. Tá Lidl Carrigstown á thógáil i stiúideonna RTÉ i nDomhnach Broc faoi láthair, agus beidh an chéad chlár ina mbeidh an miondíoltóir ollmhargaí nua le feiceáil ann á chraoladh go luath sa samhradh.

Agus an t-ollmhargadh áitiúil á athrú ó bhonn acu, is gearr go mbeidh cónaitheoirí Carrigstown, baile nach ann dó dár ndóigh, in ann ‘Go Full Lidl’ a dhéanamh i siopa nua Lidl Carrigstown.

Le seit réalaíoch taobh istigh agus taobh amuigh de shiopa Lidl arna dhearadh ag an miondíoltóir i gcomhar le RTÉ, tógfar an siopa i gcomhréir le dearadh siopa ‘coincheapa’ Lidl a chuirfidh príomheispéireas siopadóireachta ar fáil do mhuintir go léir Carrigstown.

Deartha chun caighdeáin bheachta a chur in oiriúint do riachtanais an tseit scannáin, beidh príomhghnéithe an tsiopa i Lidl Carrigstown amhail limistéar leasa nua-aimseartha d’fhostaithe, Meaisín chun Buidéil agus Cannaí a thabhairt ar ais agus bácús Lidl a bhfuil an-tóir air. Mar an Miondíoltóir is Inbhuanaithe in Éirinn, beidh roinnt de réitigh fuinnimh cheannródaíocha Lidl feistithe i siopa Carrigstown freisin, lena n-áirítear pointí luchtaithe feithiclí leictreacha do chustaiméirí.

Is é Fair City, a craoladh den chéad uair ar RTÉ i Meán Fómhair 1989, an tsraith drámaíochta is faide ar an aer in Éirinn. Craoltar ceithre chlár nua in aghaidh na seachtaine ar RTÉ One agus ar RTÉ Player, agus pléitear an saol laethúil, caidrimh agus dúshláin na gcónaitheoirí sa tsraith.

Cuirfidh an margadh nua Lidl os comhair os cionn 600,000 lucht féachana gach seachtain* – le 100,000 lucht féachana* eile ag sruthú an tseó gach seachtain ar RTÉ Player – agus an branda a leabú tuilleadh i measc príomhlucht féachana agus an miondíoltóir ag ceiliúradh 25 bliain ar an bhfód in Éirinn i mbliana.

Ag casadh an fhód ar shiopa nua Lidl i Carrigstown ar sheit Fair City, dúirt Tom Mughal, Bainisteoir Sinsearach Tionscadail Lidl Ireland:

“Tá Fair City lárnach i gcultúr na hÉireann, mar sin is oiriúnach é go ndéanfadh Lidl comóradh 25 bliain ar an bhfód in Éirinn trí shocrú nua, ardphróifíle do shocrúchán táirgí a fhógairt leis an sobalchlár agus trí stór úrnua Lidl Carrigstown a fhorbairt.

Le 184 siopa ar fud na hÉireann ag cur fáilte roimh thart ar 2 mhilliún custaiméir go seachtainiúil, tá clúdach fairsing ag Lidl, agus cuirfidh ár gcomhpháirtíocht le Fair City le feasacht branda i measc an lucht féachana. Lonnaithe i gcroílár phobal Carrigstown, beidh an siopa nua Lidl le feiceáil ar fud na sraithe sna trí bliana amach romhainn.

Feicfimid carachtair ag idirghníomhú lenár mbainisteoir siopa nua Lidl Carrigstown Renee agus bainfear úsáid as gníomhaíocht uile in-stór is déanaí Lidl chun tacú lenár n-urraíochtaí níos leithne lena n-áirítear le Cumann Pheil na mBan agus lenár gcomhpháirtí carthanachta Family Carers Ireland. Táimid ag tnúth freisin lenár raon táirgí ardchaighdeáin a chur chun cinn trí tháirgí a bheith le feiceáil sa seó, rud a thabharfaidh deis dúinn próifíl a dhéanamh ar an raon fairsing táirgí atá againn a fhaightear ónár líonra mór de sholáthraithe Éireannacha.

Tar éis 25 bliana ag freastal ar phobail ar fud na hÉireann, is iontach an rud é ár mbranda a bheith le feiceáil i seó chomh hÉireannach leis seo agus táimid ag tnúth leis an gcomhpháirtíocht a chur chun cinn trínár líonra fairsing siopaí, trínár mbileog laistigh den siopa agus aip Lidl Plus.’

Ag labhairt dó faoin nuacht, dúirt Gavin Deans, Stiúrthóir Tráchtála, RTÉ:

“Tá ríméad orainn a bheith ag obair i gcomhpháirtíocht le Lidl ar an socrúchán táirgí craolta is mó in Éirinn. Is sampla iontach í an chomhpháirtíocht seo den chaoi ar féidir le comhpháirtíocht tráchtála an miondíoltóir íocónach Lidl agus an sobalchlár is fearr le muintir na hÉireann Fair City a thabhairt le chéile. Táimid ag súil go mór le Lidl a fheiceáil mar chuid den saol laethúil in Carrigstown.”

Dúirt Brigie de Courcy, Léiritheoir Feidhmiúcháin, Fair City:

“Tá lúcháir orainn fáilte a chur roimh Lidl mar an siopa nua ar an scáileán in Carrigstown. Tá a ndúthracht a bheith ag tacú le pobail áitiúla ag teacht go foirfe le spiorad Carrigstown, agus tá lúcháir orainn an chomhpháirtíocht seo a thabhairt chun fíre ar an scáileán. Is pointe cruinnithe lárnach é an siopa don phobal agus cruthaíonn an comhoibriú seo deiseanna nua chun scéalaíocht a spreagadh. Glacfaidh Renee Phelan, carachtar a bhfuil an-chion ag daoine uirthi, lena post nua ina Bainisteoir ar Lidl Carrigstown go luath. Táimid ag tnúth leis an gcaoi a chuirfidh láithreacht Lidl le saol bríomhar Fair City dár lucht féachana.”

Tá níos mó ná 6,000 fostaí ag Lidl Ireland faoi láthair ina 184 siopa, ina Ceannoifig i dTamhlacht agus ina thrí ionad dáileacháin agus oifig réigiúnacha atá lonnaithe sa Ráth, sa Droichead Nua agus sa Mhuileann gCearr.

D’ainmnigh Institiúid na bhFostóirí is Fearr Lidl Ireland mar an ‘Fostóir is Fearr’ le déanaí don chúigiú bliain as a chéile. Ainmníodh an miondíoltóir freisin mar an Miondíoltóir is Cáiliúla agus an 2ú Cuideachta is Cáiliúla i staidéar 2024 RepTrak Ireland, agus ainmníodh é mar an Miondíoltóir is Inbhuanaithe in Éirinn, ag rangú ag # 3 in Innéacs Inbhuanaitheachta RepTrak® do 2024.

//CRÍOCH//


Clár nua de chuid RTÉ Kids Total Football le craoladh

Clár nua de chuid RTÉ Kids Total Football le craoladh

Ag tosú maidin Dé Sathairn

An 15 Márta ar RTÉ2 agus ar an RTÉ Player ag 10am

Féach ar an promo anseo

Daoibhse a bhfuil a gcroí sa pheil, bí faoi réir! Tabharfar léargas don lucht spéise óg ar an seó nua seachtainiúil Total Football ar an méid a bhíonn ag tarlú taobh amuigh den pháirc sacair. Cuirfear tús leis an tsraith Dé Sathairn an 15 Márta ag 10am ar RTÉ2 agus ar an RTÉ Player. Tá an tsraith 10 gclár seo lán le hagallaimh eisiacha le scoth na n-imreoirí, na gcóitseálaithe agus leis na ndaoine atá taobh thiar de dhraíocht na peile.

Is í an láithreoir spóirt Aisling O’Reilly agus Rasdi Nsimba, fear atá ag teacht chun cinn i saol an spóirt, a chuirfidh an tsraith i láthair. Ní clár sacair eile é Total Football, is taithí iomlán nua lánluais é. Tabharfaidh roinnt de na hainmneacha is mó sa chluiche léargas ón taobh istigh ar an gcluiche gach seachtain agus tabharfaidh siad faoi dhúshláin spraíúla freisin sa stiúideo agus ar fud na hÉireann.

Ó laochra náisiúnta agus idirnáisiúnta, beidh plúr na n-imreoirí ar Total Football. Bí ag súil le daoine mór le rá ó fhoireann na hÉireann agus ó fhoirne sa Phríomhshraith a fheiceáil, ina measc Caoimhín Kelleher, Evan Ferguson, réaltaí reatha na hÉireann Amber Barrett agus Katie McCabe agus iar-imreoir idirnáisiúnta na hÉireann Ann Russell mar aon le neart aíonna speisialta ó dhomhan an tsacair agus an chultúir pobail. Ní hamháin go mbeidh na hainmneacha móra ag fágáil a lorg ar an gclár, beidh tuairisceoirí óga ar fud na hÉireann ag tabhairt faoi na páirceanna sacair chun imreoirí, craoltóirí agus grianghrafadóirí spóirt a thugann an cluiche chun fíre a chur faoi agallamh.

Dúirt Suzanne Kelly, Grúpcheannasaí Ábhar Leanaí agus Daoine Óga RTÉ, “Tá ríméad orainn Total Football a sheoladh agus ábhar RTÉ Kids a chraoladh maidin Dé Sathairn ar an teilifís. Is éard atá i gceist leis an gclár spreagúil, spraíúil seo ná sacar – agus tá sé leagtha amach chun lucht féachana óg a spreagadh le bheith gníomhach, a bheith páirteach, agus níos tábhachtaí fós, spraoi a bheith acu! Is iontach an rud é dul i gcomhpháirtíocht leis an FAI maidir leis sin, ag cuidiú le ceangail a mhéadú le sacar an phobail agus ag an am céanna rath fhoirne sacair na hÉireann a cheiliúradh sa bhaile agus thar lear. Ní féidir linn fanacht go mbeidh páistí ag féachaint, spraoi a bheith acu, agus fiú tús a chur lena dturas sacair!”

Seo mar a labhair Stiúrthóir Gnáthphobail FAI, Ger McDermott: “Tar éis dúinn dul i gcomhpháirtíocht le RTÉ chun Total Football a chruthú, táimid ar bís go bhfeicfidh an pobal seó a chothaíonn an grá atá ag Éirinn don sacar agus a chuireann an spraoi a bhaineann leis an gcluiche álainn ar taispeáint. Is ardán iontach é Total Football do leanaí chun scileanna a fhoghlaim, a bheith gníomhach sa bhaile, go sóisialta le cairde agus i scoileanna. Trí leanaí a chur chun tosaigh sa chlár labhróimid leis na mílte daoine óga ar breá leo sacar a imirt ar fud na tíre.”

Beidh neart ar siúl i ngach aon chlár – ina measc agallaimh eisiacha le peileadóirí agus daoine a bhíonn ag obair leo ar an taobhlíne, dúshláin ghreannmhara — lena n-áirítear turas chuig an sleamhnán uisce is mó in Éirinn, laochra áitiúla sa spotsolas, meascán d’fhoirne idirnáisiúnta agus náisiúnta agus bealaí chun leibhéal eile níos fearr a bhaint amach le heolas faoi scileanna agus druileanna.

Clár a hAon

Ní chuirtear aon am amú sa chéad chlár sula dtugtar faoin aicsean. Suífidh foireann Total Football síos in éineacht le Evan Ferguson, tabharfaidh siad a n-aghaidh ar Ghaillimh chun bualadh le Julie-Ann Russell, agus cuirfear réaltaí Bhóthar na Trá Devon FC atá ag teacht chun cinn in aithne dúinn. Beidh gach rud sa tsraith seo ag an lucht leanúna óg sacair chun spreagadh a fháil, feabhas a chur ar a gcuid imeartha, agus níos tábhachtaí fós – spraoi a bheith acu!

Bígí ag féachaint, tabhair aghaidh ar na dúshláin, agus téigh suas leibhéal le Total Football.


Tá sé in am ag Kevin Dundon slán a hata buachalla bó a bhaint de agus bata agus bóthar faighte ag an séú aoi-dhamhsóir ó Dancing with the Stars

Is é an cócaire Kevin Dundon an séú aoi-dhamhsóir atá ag fágáil slán lena bhróga damhsa agus a hata Stetson i ndiaidh dó imeacht as Dancing with the Stars anocht.

Ag labhairt dó faoina thréimhse ar an seó, dúirt Kevin: “Mothaím iontach. Bhí an-spraoi agam leis seo. Bhí sé go hálainn aithne a chur ar an mbean seo – bhí Rebecca chomh foighneach le naomh!”

Dúirt Rebecca faoi Kevin, “Tá sé chomh cineálta, chomh flaithiúil, stóirín aoibhnis ceart é!”

Labhróidh Kevin agus a pháirtí proifisiúnta Rebecca Scott le Laura Fox ar 2FM ag 9.30am maidin amárach dá gcéad agallamh craolta tar éis an tseó a fhágáil.

Ba iad Kevin agus Aishah Akorede a bhí sa bhabhta díbeartha agus bhí orthu damhsa arís.

Seo achoimre ar an méid a tharla sa naoú clár:

Chaith Dancing with the Stars cor nach bhfacthas riamh cheana isteach tráthnóna Dé Domhnaigh agus cuireadh téama an-speisialta inár láthair. Seachtain an Cheoil Tíre!

Den chéad uair riamh sa seó, dhamhsaigh an seisear sa bhabhta ceathrú ceannais damhsaí le ceol tíre ag bualadh a gcos faoin urlár in ómós do cheann de na seánraí is mó a bhfuil tóir air sa tír, ar nós draíocht, bhí an t-urlár damhsa ar nós a bheith i measc honcaí-tonc Nashville don oíche!

Ba é an lúthchleasaí taecuando Jack Wooley agus a pháirtí gairmiúil Alex Vladimirov a chuir tús leis an oíche, ag damhsa Quickstep le hamhrán de chuid Dasha, Austin (Boots Stop Workin’) an t-amhrán mór le rá ó 2024.

Dúirt an moltóir Loraine Barry: Rinne tú an-jab den quick step. Maith thú.”

Dúirt an moltóir Arthur Gourounlian: Chuaigh sé seo i bhfeidhm orm níos mó ná mo chaife ar maidin! Bhí tú ar nós hairicín, rinne tú gan stró é agus bhí sé spleodrach! Dá mbeadh luasteorainn ag an urlár damhsa bheadh sé briste agat.”

35 phointe an scór a bronnadh ar Jack agus Alex.

Ansin, thug bean mhór na meán sóisialta Kayleigh Trappe agus a páirtí Ervinas Merfeldas faoin urlár le Rumba rómánsúil leis an amhrán I Will Always Love You, le Dolly Parton.

Dúirt an moltóir Brian Redmond: “Ar an iomlán, shíl mé go ndearna tú an-obair. Chonaic mé go raibh amanna ann nach raibh do cholainn chomh bog is a cheart di a bheith. . . .bhí amanna sa damhsa seo a bhí chomh teann le cóirséad Dolly Parton. Ach bhí an chuid eile thar cionn.”

Dúirt an moltóir Karen Byrne: “Tá an Rumba deacair agus bhí sé seo i bhfad níos deacra mar go raibh an ceol an-mhall. . . Tá seasamh an-mhaith agat. Nach iontach iad na cosa sin! Iontach ar fad!”

33 phointe an scór a bronnadh ar Kayleigh agus Ervinas.

Ní aon rud nua é taispeántas siamsúil don chócaire Kevin Dundon, agus é ag bogadh ar aghaidh go dtí seachtain a naoi lena pháirtí gairmiúil Rebecca Scott, dhamhsaigh siad Charleston le hamhrán de chuid Scooter Lee, Rompin’ Stompin’.

Is éard a dúirt Brian Redmond: “Ní sibh rogha gach duine i gcónaí ach maidir leis an dream a dtaitníonn sibh leo, taitníonn sibh thar barr uilig leo. Ní chreidim é seo ach bainim sásamh as bheith ag breathnú oraibh agus níl náire ar bith orm faoi.”

Dúirt Karen Byrne: “Caithfear píosa spraoi a bhaint as Charleston agus tá tú ag iarraidh meangadh a chur ar dhaoine. An ndearna sibh é sin? Cinnte rinne agus tuilleadh lena hais!”

21 phointe an scór a bronnadh ar Kevin agus Rebecca.

I ndiaidh an damhsa agus an scór dochreidte a fuair siad an tseachtain seo caite, dhamhsaigh an lúthchleasaí Oilimpeach Rhys McClenaghan agus a pháirtí gairmiúil Laura Nolan American Smooth le leagan Nathan Carter de Wagon Wheel.

Dúirt Karen Byrne, “Tá sé te bruite istigh anseo ach chuir sé sin cáithníní ar mo chraiceann. Is breá liom a bheith ag féachaint oraibh. Déanann tú ag breathnú chomh éasca é.”

Dúirt Loraine Barry: Bhí gach uile rud thar barr sa dreas damhsa seo… foirfeacht iomlán.”

39 bpointe an scór a bronnadh ar Rhys agus Laura.

Bhí iar-Miss Universe Aishah Akorede ag súil go mbeadh sí in ann an caighdeán céanna a choinneáil suas an tseachtain seo 10 bpointe a fháil den chéad uair an tseachtain seo caite nuair a dhamhsaigh sí féin agus a páirtí Robert Rowiński Jeighbh le hamhrán nua de chuid Lainey Wilson, Hang Tight Honey.

Dúirt Brian Redmond: Aishah le ceannlitir A! Ní raibh tú in ann coinneáil le Robert, bhí tú beagán mall agat ba jeighbh mhaith a bhí anseo agus bhí go leor rudaí beaga gleoite tíre ag baint leis.”

Dúirt Loraine Barry, “Cinnte bíonn níos mó spraoi ag cailíní fionna. Chomh maith leis an spraoi, bhí go leor fuinnimh agat don jeighbh sin. Bhain mé taitneamh as an damhsa ó thús go deireadh. Iontach ar fad!”

32 phointe an scór a bronnadh ar Aishah agus Robert.

Bhí ar aisteoir Mrs. Brown’s Boys, Danny O’Carroll damhsa arís an tseachtain seo caite, agus an tseachtain seo bhí súil aige nach amhlaidh a bheadh an scéal an tseachtain seo nuair a dhamhsaigh sé Quickstep lena pháirtí Salome Chachua leis an amhrán Ring of Fire le Johnny Cash.

Dúirt Arthur Gourounlian: Bhí sé lán le spraoi, bhí sé sciobtha agus bhí sé iontach.”

Dúirt Loraine Barry, “Bhí sibh ag bualadh bhur gcosa faoin urlár go cinnte dearfa. Rinne sibh bhur ndícheall agus sin é an méid atá uainn.”

30 pointe an scór a bronnadh ar Danny agus Salome.

Tháinig an babhta bliantúil de Dhamhsa na Foirne ar ais i seachtain a naoi! I ndiaidh a ndamhsaí aonair, roinneadh an seisear deireadh in dhá fhoireann de thriúr. Dhamhsaigh siad arís sna foirne ag iarraidh a scór ó na moltóirí a ardú.

Chuaigh aon phointe a fuair siad i nDamhsa na Foirne i dtreo an scóir a fuair siad ina n-aonar mar sin bhí an damhsa seo an-tábhachtach go deo.

Ba iad Kevin, Kayleigh agus Jack a bhí ar Fhoireann Footlose ag damhsa leis an amhrán Footloose le Kenny Loggins.

Dúirt Loraine, “A Thiarcais – bhí sé sin dochreidte. Ar fheabhas!”

Thug Brian moladh do Kevin nuair a dúirt sé gur “ceannaire ceart” é agus thaitin ardú Jack agus Ervinas go mór le Arthur agus dúirt sé cé chomh “ilchumasach agus láidir” a bhí siad.

35 phointe an scór a bronnadh ar Fhoireann Footloose.

Ar Fhoireann Timber bhí Danny, Aishah agus Rhys ag damhsa le hamhrán de chuid Pitbull agus Kesha, Timber.

Dúirt Loraine, “Bhí sé seo ar leibhéal iomláin difriúil – na harduithe, na cleasa, an sioncronú!”

Dúirt Arthur, “Bhí sé sin draíochtúil. Aishah – bhí tú lonrach agus i gceannas ar an urlár damhsa.”

39 bpointe an scór a bronnadh ar Fhoireann Timber agus is iad a bhuaigh an babhta.

Ba Hoe-Down a bhí i ndamhsa an lucht gairmiúil leis an amhrán The Girl’s Gone Wild le Travis Tritt.

Craolfar babhta leathcheannais Dancing with the Stars – nó Oíche Eagla Dé Domhnaigh seo chugainn an 9 Márta, 6:30pm ar RTÉ One agus ar RTÉ Player.

-CRÍOCH-

Dáta: Dé Domhnaigh an 2 Márta 2025

Creidiúint ghrianghrafadóireachta: Kyran O’Brien

Tuilleadh eolais:

Rayna Connery, Ceannasaí Cumarsáide Sinsearach RTÉ

Éadaoin Nic Giolla Chomhaill, Ceannasaí Cumarsáide RTÉ

Nótaí d’Eagarthóirí:

MAIDIR LE DANCING WITH THE STARS 2025

Spleodar agus gliondar tráthnóna an Domhnaigh ó mhí Eanáir amach, ceanglaíonn aon duine iomráiteach déag le damhsóirí proifisiúnta ar an tsraith seo ar RTÉ One go dtugann faoi dhamhsa beo seachtain i ndiaidh seachtaine.

Beidh ar gach beirt máistreacht a fháil ar sheánra damhsa difriúil gach seachtain, idir dhamhsa Charleston agus damhsa hip hap, agus ní bheidh ach seacht lá acu chun barr feabhais a chur ar an dreas damhsa sula ndéanann siad an damhsa beo don náisiún.

Déanann painéal ceathrar moltóirí saineolais, agus an lucht féachana sa bhaile, gach dreas damhsa a mharcáil agus tugann an cúpla buacach an liathróid thrilseach a shantaíonn siad ar fad leo ag deireadh na sraithe.

Is iad ShinAwiL a léiríonn Dancing with the Stars do RTÉ.

Is ábhar mór mórtais do Hyundai urraíocht a dhéanamh ar Dancing with the Stars.

Beidh ar do chumas a bheith i lár an aicsin agus é ag tarlú beo ar an Dancing with the Stars tracker ar www.rte.ie/entertainment

Chun an nuacht is déanaí agus luaidreáin ón gcúlstáitse ar Dancing with the Stars a fháil, coinnigh súil ar na cainéil shóisialta:

Instagram: @RTEOne & @DWTSIrl

TikTok: @RTEOne

Facebook: @RTEOne

Twitter: @RTEOne @DWTSIrl

#DWTSIrl

 


Tá RTÉ ag Tacú le 21 Imeacht Ealaíon agus Cultúir ar fud na hÉireann i mí an Mhárta

I mí an Mhárta, tá ríméad ar RTÉ tacú le Féile Phádraig, mar aon le 20 imeacht iontach ealaíon agus cultúir eile ar fud na hÉireann a chuimsíonn amharclannaíocht, scannáin, litríocht, ceol, ceoldrámaíocht, damhsa, féilte, taispeántais agus go leor eile.

Déanfar mórshiúlta, léirithe agus léirithe éagsúla d’oidhreacht na hÉireann a chomóradh ar Fhéile Phádraig i mBaile Átha Cliath, a bheidh ar siúl ón 15 – 17 Márta.  Chomh maith leis sin i mBaile Átha Cliath, beidh amharclannaíocht, damhsa, taibhléiriú bunaithe ar litríocht agus na hamharcealaíona mar chuid d’Fhéile Ealaíon Disrupt Disability, arna coimeád ag an bpobal míchumais agus thar ceann an phobail mhíchumais, agus cuirfear iad go léir ar fáil trí raon formáidí inrochtana i spásanna suaimhneacha.

Cuirfidh Féile Liteartha Franco-Éireannach fáilte roimh scríbhneoirí i mBéarla agus i nGaeilge araon, mar aon le scríbhneoirí an domhain mhóir francophone le plé painéil, agallaimh, léamha, sínithe agus taispeántais. San amharclann, cuirfidh The Ark The Haircut i láthair, scéal d’aois 8+ faoi dhraíocht, ceol agus gruaig le Wayne Jordan agus Tom Lane, agus leanann sárshaothar Shakespeare, King Lear, ar aghaidh in Amharclann an Gheata.

An mhí seo freisin, fógróidh Gradam Liteartha Bhaile Átha Cliath, a dhéanann ceiliúradh ar éachtaí den scoth sa litríocht dhomhanda, Gearrliosta 2025, agus óstálfaidh Institiúid Scannán na hÉireann i mBarra an Teampaill i mBaile Átha Cliath Féile Scannán Oirthear na hÁise Éireann, ag tabhairt lucht féachana nuálach, neamhspleách agus spreagúil ó Oirthear na hÁise, le clár speisialta ar chamchuairt in ionaid i nGaillimh, Luimnigh agus Chorcaí.

Beidh go leor imeachtaí ceoil ar siúl ar fud na tíre. Is féile cheoil é Finding a Voice, i gCluain Meala, le cumadóirí ban trí na haoiseanna agus ar fud an domhain. Beidh ceol ó cheoltóirí móra Éireannacha agus idirnáisiúnta le ceol ó réanna agus seánraí éagsúla le cloisteáil ann. Casfaidh Cór Aireagail Éireann Sing Before Night ag an bhféile, le clár a dhéanfaidh ceiliúradh ar cheol córúil le cumadóirí ban i gcaitheamh na gcéadta bliain.

Beidh Féile Luath-Cheoil Luimnigh, a chuireann repertoires luatha ó gach cearn den domhan chun cinn ar feadh tréimhse agus uirlisí nua-aimseartha, ar siúl in ionaid éagsúla ar fud na cathrach meánaoiseach. Chomh maith leis sin, tá ceol do Shéasúr Earraigh Loch Garman, Sraith Ceol Clasaiceach Dhroichead Átha 24/25 agus Sraith Wigmore, Baile Átha Cliath.

I gContae an Chláir, déanfaidh Féile Chlubanna Leabhar na hInse ceiliúradh ar an léitheoireacht, le léitheoirí as Éirinn agus níos faide ó bhaile, ag teacht go hInis chun aoibhneas na léitheoireachta a roinnt.

Agus ar deireadh, i gCorcaigh, cuirfidh an First Cut Youth Film Festival scannáin i láthair i ngach seánra le scannánóirí aonair, scoileanna agus grúpaí óige chomh maith le ceardlanna agus cainteanna a chur ar fáil ó ghairmithe thionscal na scannán.

Chun tuilleadh eolais a fháil faoi na himeachtaí iontacha a bhfuilimid ag tacú leo an mhí seo, féach ar na suíomhanna gréasáin atá liostaithe thíos:

BAILE ÁTHA CLIATH Wigmore Series Dublin | www.riam.ie/whats-on?category=581

AN CLÁR Ennis Book Club Festival | www.ennisbookclubfestival.com

LOCH GARMAN Music for Wexford Spring Season | www.musicforwexford.ie

Drogheda Classical Music 24/25 Series | www.droghedaclassicalmusic.com

BAILE ÁTHA CLIATH Dublin International Film Festival 2025 | www.diff.ie

CORCAIGH Ortús Chamber Music Festival | www.ortusfestival.ie

BAILE ÁTHA CLIATH IMMA Collection: Art as Agency | www.imma.ie

BAILE ÁTHA CLIATH King Lear | www.gatetheatre.ie/production/king-lear-2025

TIOBRAID ÁRANN Finding a Voice 2025 | www.findingavoice.ie

BAILE ÁTHA CLIATH Disrupt Disability Arts Festival 2025 | www.disruptfestival.ie

BAILE ÁTHA CLIATH The Haircut | www.ark.ie/events/view/the-haircut-2025

LUIMNEACH Limerick Early Music Festival 2025 | www.limerickearlymusic.com

BAILE ÁTHA CLIATH, NÁISIÚNTA AGUS IDIRNÁISIÚNTA St. Patrick’s Festival | www.stpatricksfestival.ie

BAILE ÁTHA CLIATH Franco-Irish Literary Festival | www.francoirishliteraryfestival.com

CORCAIGH First Cut Youth Film Festival | www.firstcutfilmfestival.com

NÁISIÚNTA AGUS IDIRNÁISIÚNTA Dublin Literary Award 2025 Shortlist Announcement | www.dublinliteraryaward.ie

BAILE ÁTHA CLIATH Dublin Bowie Festival 2025 | www.dublinbowiefestival.ie

CLUAIN MEALA Sing Before Night | www.chamberchoirireland.com/events/sing-before-night

BAILE ÁTHA CLIATH, LUIMNEACH AGUS CORCAIGH East Asia Film Festival Ireland | www.eaffi.ie

NÁISIÚNTA Irish National Opera | www.irishnationalopera.ie

BAILE ÁTHA CLIATH Abbey Theatre | www.abbeytheatre.ie

Gach bliain, tacaíonn RTÉ le 170 imeacht ealaíon agus cultúir ar fud na hÉireann trí scéim RTÉ Supporting the Arts. A chuimsíonn scannáin, ceol, damhsa, ceoldrámaíocht, féilte, litríocht, amharclannaíocht agus taispeántais, agus le cur chun cinn tiomnaithe ar sheirbhísí teilifíse, raidió agus digiteacha RTÉ, agus tacaíocht fhorleathan ar fud chainéil shóisialta RTÉ, is líne tarrthála í scéim RTÉ Supporting the Arts d’earnálacha cruthaitheacha agus cultúrtha na hÉireann.

Chun tuilleadh eolais a fháil faoi RTÉ Supporting the Arts agus chun iarratas a dhéanamh tabhair cuairt ar Maidir le RTÉ Ag Tacú leis na hEalaíona – About RTÉ (rte.ie)

Faigh amach cad atá ag tarlú in aice leat ar www.rte.ie/culture.


Travel Department fógartha mar urraitheoir nua ar Sunday with Miriam ar RTÉ Radio 1

D’fhógair RTÉ Media Sales Travel Department inniu mar urraitheoir nua ar Sunday with Miriam ar RTÉ Radio 1 ar feadh téarma 6 mhí.

Ag craoladh óna 10am gach maidin Domhnaigh, cuireann Miriam O’Callaghan uair an chloig d’agallaimh bheo, spéis an duine agus scéalta stíl mhaireachtála i láthair chomh maith le fuaimrian foirfe maidin Dé Domhnaigh. I measc na n-aíonna ar an gclár le déanaí tá Ronan Keating, Julian Benson, Jojo Moyes, Barry McGuigan agus Róisín O’Donnell.

Arna bhróicéireacht ag Essence Mediacom, cuimsíonn urraíocht RTÉ Radio 1 stings urraithe 4 x 10 soicind in aghaidh an seó, promos urraithe i Oliver Callan agus Louise Duffy, chomh maith le hurraíocht ar ais agus leathanach baile.

Dúirt Yvonne Boyle, Stiúrthóir Margaíochta & Díolacháin sa Roinn Taistil: “Ag an Roinn Taistil, creidimid go mbaineann an taisteal le ceangal – bualadh le daoine nua, áiteanna dochreidte a fhiosrú, agus cuimhní buana a dhéanamh. Sin an fáth go bhfuil áthas orainn dul i gcomhpháirtíocht leis an Domhnach le Miriam, seó a thugann daoine le chéile trí chomhráite spreagúla, díreach mar a dhéanaimid trínár laethanta saoire treoraithe.”

Dúirt Tara Farrell, Bainisteoir Urraíochta le Raidió RTÉ: “Le fás bliain i ndiaidh bliana de 12,000* éisteoir, is é Sunday with Miriam an cúigiú clár deireadh seachtaine is mó tóir ar RTÉ Radio 1 anois. Táimid muiníneach go gcuirfidh lucht féachana Miriam de 344,000* éisteoir fáilte roimh an Roinn Taistil.”


BUAITEOIRÍ RTÉ RADIO 1 FOLK AWARDS FÓGARTHA

Ceiliúradh a dhéanamh ar scoth an cheoil tíre in Éirinn ón mbliain seo caite

Bhuaigh LANDLESS an Grúpa Tíre is Fearr

An tAmhránaí Tíre is Fearr buaite ag RÍOGHNACH CONNOLLY

Bhuaigh JOHN SPILLANE an t-albam tíre is fearr

Bhuaigh RÓIS an Bunrian Tíre is Fearr agus an tEalaíontóir is Fearr atá ag Teacht Chun Cinn

Gradam Saoil faighte ag DÓNAL LUNNY

CLÁR BUAICPHOINTÍ TEILIFÍSE, RTÉ One, Dé Sathairn an 1 Márta

Fógraíodh buaiteoirí an seachtú RTÉ Radio 1 Folk Awards i Vicar Street anocht agus beo ar RTÉ Radio 1 mar cheiliúradh ar scoth an cheoil tíre in Éirinn le bliain anuas.

Arna óstáil ag láithreoir RTÉ, John Creedon os comhair lucht féachana beo agus ar RTÉ Radio 1, chuir RTÉ Radio 1 Folk Awards oíche speisialta eile ar fáil, le léirithe beo den scoth ó Damien Dempsey, Róis, Seamas Hyland, Pólca 4, Niamh Regan, John Spillane, chomh maith le buaiteoir ghradam Grammy cúig huaire, Mary Chapin Carpenter, i measc daoine eile.

Is iad seo a leanas buaiteoirí an seachtú RTÉ Radio 1 Folk Awards:

An Bunrian Tíre is Fearr – Caoine le RÓIS

Ainmnithe

  • Caoine – RÓIS
  • Chasing the Hare – Alannah Thornburgh
  • I’m for Gallipoli – Fiach Moriarty (feat. Damien Dempsey)
  • Old Friend – Lemoncello
  • The Good Life – Joshua Burnside

An Rian Tíre Traidisiúnta is Fearr – Welcome Home, Gráinne by Natalie Ní Chasaide & Iarfhlaith Ó Domhnaill

Ainmnithe

  • Bean an fhir ruaidh – Diane Cannon
  • Helen of Kirkconnell lea – The Half Room
  • Johnny, I Hardly Knew Ye – Macdara Yeates
  • The Rocky Road to Dublin – Lankum
  • Welcome Home, Gráinne – Natalie Ní Chasaide & Iarfhlaith Ó Domhnaill

Amhránaí Tíre is Fearr – Ríoghnach Connolly

Ainmnithe

  • Cathy Jordan
  • Christy Moore
  • Macdara Yeates
  • Ríoghnach Connolly
NO REPRO FEE 26/2/25 The winners of the seventh RTÉ Radio 1 Folk Awards were announced in Vicar Street tonight and live on RTÉ Radio 1 in a celebration of the very best in folk music in Ireland from the past year. Pictured are Winner of the Best Folk Instrumentalist Award, Alannah Thornburgh with Neansaí Ní Choisdealbha. Hosted by RTÉ presenter, John Creedon in front of a live audience and on RTÉ Radio 1, the RTÉ Radio 1 Folk Awards delivered another very special night, with great live performances from Damien Dempsey, Róis, Seamas Hyland, Pólca 4, Niamh Regan, John Spillane, plus five-time Grammy award winner, Mary Chapin Carpenter, among others. Dónal Lunny was presented with the Lifetime Achievement Award at the RTÉ Radio 1 Folk Awards by Christy Moore. Donal also performed with his new group, Dónal Lunny’s Darkhorse, as part of the celebrations of his award. If you missed the awards, or you want to relive then, a television highlights programme will air on RTÉ One and RTÉ Player on Saturday 1st March 2024.

Ionstraimeoir Tíre is Fearr – Alannah Thornburgh (pictured with Neansaí Ní Choisdealbha)

Ainmnithe

  • Alannah Thornburgh
  • Diarmuid Ó Meachair
  • Macdara Ó Faoláin
  • Sinéad McKenna

Best Folk Group – Landless 

Ainmnithe

  • Altan
  • Cuas
  • Keane Connolly McGorman
  • Landless

An Grúpa Tíre is Fearr – Fíoruisce – The Legend of the Lough – John Spillane

Ainmnithe

  • A Terrible Beauty – Christy Moore
  • Crankie Island Song Project – Cathy Jordan
  • Fíoruisce – The Legend of the Lough – John Spillane
  • Keane Connolly McGorman – Keane Connolly McGorman (self-titled)
  • Lemoncello – Lemoncello (self-titled)

An tEalaíontóir is Fearr atá ag Teacht Chun Cinn – RÓIS

Ainmnithe

  • Cuas
  • Niamh Bury
  • RÓIS
  • Seamus Hyland
  • Sinéad McKenna

Halla na Laoch – Róise Rua

Cuireadh Róise Rua, amhránaí aitheanta as Árainn Mhór, Dún na nGall, isteach i Halla na Laoch de chuid RTÉ Radio 1 ar an oíche. Bhí Georgina Dudgeon, gaol le Róise Rua a raibh baint aici le hoidhreacht a sin-seanaintín a chur chun cinn agus a cheiliúradh, i measc na n-aíonna onóra i Sráid an Bhiocáire agus ghlac sí leis an ngradam ar a son.

Gradam Saoil – Dónal Lunny

Bronnadh an Gradam Saoil ar Dhónall Lunny ag Gradaim Tíre RTÉ Radio 1 le Christy Moore. Chas Dóal lena ghrúpa nua, Darkhorse le Dónal Lunny, mar chuid den cheiliúradh ar a ghradam.

Tá Dónal Lunny ar dhuine de na daoine is suntasaí sa cheol tíre agus sa cheol traidisiúnta a tháinig amach as Éirinn riamh. Tá a thionchar mar iluirlisí, léiritheoir agus cumadóir tar éis fuaim cheol na hÉireann a mhúnlú le breis agus leathchéad bliain.

Dúirt Peter Woods, Ceannasaí RTÉ Radio 1 agus Ball de Choiste Stiúrtha na Folk Awards 2025: “Leis an athrú idir The Raggle Taggle Gypsy agus Tabhair dom do Lámh ar an albam Prosperous agus cordaí tosaigh an Kesh Jig ar an gcéad taifeadadh Bothy Band, d’fhógair Dónal Lunny agus bhí sé lárnach in athrú fearas i gceol na hÉireann. Rinne sé sainmhíniú ar chuid mhaith de cheol na glúine tráth nach raibh an ceol traidisiúnta príomhshrutha agus bhí sé beagnach cúlaitheach.

“Tá an méid a chuir sé leis an gceol sin trí Planxty, le Moving Hearts, Mozaik agus ar ndóigh na Bothies agus níos faide i gcéin, suite in éineacht le gairm mar léiritheoir agus mar chomhoibritheoir ar fud seánraí agus mar nuálaí fíor. Tá sé seo déanta ag Dónal gan radharc a chailleadh ar ionracas an cheoil. Tá feabhas tagtha ar an méid atá iompaithe aige ar a lámh. Is mór an onóir é do RTÉ Radio 1 a bheith bainteach leis an ngradam seo.”

Bronnann Coiste Stiúrtha Feidhmiúcháin RTÉ Radio 1 Folk Awards an Gradam Saoil gach bliain ar ealaíontóir beo a chuir go mór le ceol tíre na hÉireann le blianta fada. Mar bhuaiteoir na bliana seo, tá Dónal ar liosta mór le rá de na faighteoirí Saoil, Tríona Ní Dhomhnaill (2024), Mary Black (2022), Christy Moore (2021), Steve Cooney (2020), Moya Brennan (2019) agus Andy Irvine (2018).

Clár buaicphointí teilifíse ar RTÉ One agus RTÉ Player

Má chaill tú na gradaim, nó más mian leat a bheith beo arís, ná déan dearmad féachaint ar ár gclár buaicphointí teilifíse a chraolfar ar RTÉ One agus ar RTÉ Player Dé Sathairn an 1 Márta 2024.


Showing 1 - 10 of 508 stories