Aghaidheanna aitheanta a bhrúigh go dtí a dteorainneacha in Uncharted le Ray Goggins
Leo Varadkar, Lyra, Kneecap, Joe Canning, Thomas Barr, Ellen Keane agus Ashling Thompson ag tabhairt aghaidh ar shraith úrnua eachtraíochta RTÉ

I sraith nua de chuid RTÉ, tabharfaidh an t-eachtránaí agus iarshaighdiúir na bhfórsaí speisialta Ray Goggins aghaidheanna aitheanta Éireannacha ó shaol na polaitíochta, an cheoil agus an spóirt ar thurais mhóra amuigh faoin aer trí chuid de na timpeallachtaí is iargúlta agus is fealltacha ar domhan, ag brú gach rannpháirtí i bhfad níos faide ná a gcrios chompord sa tástáil deiridh marthanais agus athléimneachta.

Gach seachtain, tugann Ray dúshlán péire nua aitheanta le heachtra éilitheach go fisiciúil agus go meabhrach, atá deartha chun gach rannpháirtí a bhrú go dtí a dteorainneacha. Agus iad ag tabhairt aghaidh ar an bhfiántas le chéile, éiríonn an taithí níos mó ná rush adrenaline – is turas an-mhothúchánach é. Déantar bannaí a bhrionnú, scéalta a roinnt, agus leochaileachtaí a dhromchla, de réir mar a threoraíonn Ray rannpháirtithe trí dhúshlán claochlaitheach fásaigh. An nochtfaidh na heispéiris seo rud éigin nua don lucht féachana faoi na pearsantachtaí aitheanta seo?

FÉACH ar an promo anseo.

Ar an líne tá an t-iar-Thaoiseach Leo Varadkar, a théann i gcomhar leis an amhránaí Lyra chun taisteal le Ray go sléibhte fiáine Drakensberg, an Afraic Theas. Codlaíonn an triúr neamhchoitianta i bpluaiseanna, scála beanna gigantic agus dreapadh aghaidheanna carraige agus iad ag déanamh a mbealach go barr ceann de na easanna is airde ar an phláinéid, Tugela Falls. Ní strainséir é chun airde polaitiúla a scálú, conas a dhéanfaidh Leo nuair a bheidh sé ag tabhairt aghaidh ar dhreapadh ingearach báis go barr Drakensberg Escarpment?

Téann an triúr rap Kneecap le Ray i bhfad ó thuaidh le haghaidh eispéireas Artach cúig lá a thástálfaidh athléimneacht na leaids i dtírdhreach ina bhféadfadh teochtaí titim faoi bhun lúide 40. Tá pléascadh oighreata ag bagairt ar an eispéireas ar fad, ag cur iallach orthu foscadh a lorg ón bhfuacht mhór. Taisteal bonn óir Parailimpeach Ellen Keane agus réalta Camógaíochta Uile-Éireann sé huaire Ashling Thompson go dtí an Bholaiv chun tús a chur le ‘Bóthar an Bháis’ ar dhúshlán seacht lá, ag siúl gar do 100km trí fhoraois dlúth scamall na Bolaive, ag dul i mbun caibidlíochta aibhneacha raging, tír-raon pionósach agus jungle fiáin. Ag dreapadh níos airde i Sléibhte na nAindéas, léiríonn Ellen agus Ashling a n-athléimneacht go léir agus iad ag trasnú oighearshruthanna agus páirceanna sneachta chun iarracht mullaigh 6088 méadar a dhéanamh. Beidh sé ar cheann de na tástálacha is deacra dá saol.

Buaileann iománaí na Gaillimhe Joe Canning agus an réalta rian agus páirce Thomas Barr le Ray sa Cholóim, áit a rachaidh siad ar thuras crua ag nascleanúint abhainn marfacha rang a cúig le haghaidh dúshlán contúirteach gan chuimhneamh, ag brú an bheirt acu go dtí a dteorainneacha i gcríoch anaithnid. Bhuail Ray le rabhaidh faoi nathracha marfacha agus damháin alla nimhiúla, tógfaidh a mbealach ar ais go dtí an tsibhialtacht cúig lá ag nascleanúint na rapids, leis an mbeirt spóirt cumasacha ag tochailt go domhain.

Tá an tsraith ceithre chuid léirithe go neamhspleách ag Diffusion Media do RTÉ.

Craolfar Eipeasóid 1 de Uncharted with Ray Goggins le Leo Varadkar agus Lyra ar RTÉ One| RTÉ Player Dé Céadaoin, 14 Bealtaine ag 9.35pm

-CRÍOCH-

Sruthaigh gach clár de Look Who’s Hangry ón 29 Aibreán

Clár de chuid RTÉ Player Originals i gcomhpháirtíocht le Heinz

Bí linn san Hangry Kitchen ina bhfuil blasanna láidre agus cruthaitheacht as cuimse sa tsraith iomaíoch úrnua bia seo. Is é an cócaire agus an réalta TikTok Daniel Lambert a bheidh ag cur Look Who’s Hangry i láthair. Beidh beirt chruthaitheoirí in aghaidh a chéile sa tsraith seo i gcomórtas meascán mearaí bia agus cíor thuathail cócaireachta.

Smaoinigh ar cheapairí ime piseanna talún agus suibhe domhainfhriochta i gcriospaí salainn agus fínéagair, nó rolla súisí carbonara le cloicheáin sheirgthe. Sin iad na posóidí aisteacha nach n-admhódh go leor daoine gur ith siad iad, gan trácht ar thriail iad a fheabhsú. Tógann an cócaire Daniel Lambert, a bhfuil aithne air mar gheall ar an ábhar samhlaíoch bia a ullmhaíonn sé, na dúile neamhghnácha seo agus athraíonn sé iad ó bhonn chun miasa den chéad scoth a dhéanamh astu.

Dúirt an cócaire Daniel Lambert, “Tá sé ina chíor thuathail, tá sé fíorghreannmhar, agus tá sé lán le bia – go bunúsach, na rudaí a tharlaíonn nuair atá tú crosta, ocrach agus cruthaitheach ag an am céanna. Bhí smaointe craiceáilte againn, rith muid leo, agus chuir muid blas dochreidte orthu ar bhealach éigin. Breathnaigh, níor shíl mé riamh go mbeadh mé ag iompú meascán mearaí ina bhia blasta go lánaimseartha, ach sin mar atá. Bhí sé thar cionn a bheith ag cur na sraithe seo i láthair: tá na smaointe craiceáilte agus tá na blasanna go hiontach. Mura bhfuil na spíosraí nó na mothúcháin ag cur uisce le do shúile, tá rud éigin mícheart déanta agam.” 

Ar na haíonna a bheidh ar Look Who’s Hangry tá: 

• James Doyle (@jamesdoylefitness) vs Marie-Claire Fitzpatrick (@mcluvs2laugh)

• Callyann Brennan (@callyannbrennan) vs Cian Mooney (@cianmooney1)

• Victoria Adeyinka (@victoriaadeyinka_) vs Seamus Lehane (@seamboyseam)

• Jonny Murphy (@the_hungryhooker) vs Faye Shortt (@fayeshortty)

• Cliona O’Connor (@clionaoconnor_) vs Séaghan Ó Súilleabháin (@kerry.cowboy)

• Amanda Adé (@the_amanda_ade) vs Tom Murray (@bitta_banging)

Bí réidh le haghaidh comórtas bia ar leith ina gcuirfear casadh cruthaitheach ar an mbia a bhfuil dúil againn ann agus ina dtarraingeoidh an t-ocras achrann fíorghreannmhar!

Beidh gach clár lán le spraoi, le blas agus le fuinneamh bríomhar ar chúl an cheamara agus Daniel ag athchruthú na smaointe is iontaí ó na hiomaitheoirí. Beidh siamsaíocht i gcroílár an chláir le féith ghrinn Daniel ina ndeir sé an rud is túisce a thagann leis chomh maith le roinnt miasa dochreidte a ullmhú.

Ach sa deireadh, ní féidir ach le cruthaitheoir amháin an bua a bheith acu. Agus is faoi Daniel amháin a bheidh sé an cinneadh a dhéanamh.

Sruthaigh Look Who’s Hangry beo ar an RTÉ Player ón 29 Aibreán.

CRÍOCH 

Nótaí don Eagarthóir:  

Is ábhar mórtais ag Heinz [Seriously] Good Mayonnaise urraíocht a dhéanamh ar shraith de chuid RTÉ Player Original.
Is comhpháirtíocht ábhair brandaithe é Look Who’s Hangry idir ‏RTÉ agus Heinz. Tá socrúchán táirgí Heinz san áireamh sa tsraith seo.

Nochtann RTÉ Investigates mionsonraí faoi na Bráithre Críostaí, a bhí ina gceannairí sinsearacha agus a bhainistigh sócmhainní an phobail, ach atá anois sa phríosún agus iad ciontaithe i mí-úsáid ghnéis a dhéanamh ar leanaí

Bhí na Bráithre Críostaí i mbun punann iomlán de níos mó ná 800 réadmhaoin ó 1990

Craolfar an clár faisnéise nua seo de chuid RTÉ Investigates anocht ag 9.35pm ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player mar chuid d’athrú ar an sceideal

FÉACH ar an promo

Nochtfar mionsonraí faoi bheirt Bhráithre Críostaí a bhí ina gceannairí sinsearacha ar feadh dhá scór bliain agus a bhainistigh sócmhainní an phobail, ach atá anois sa phríosún agus iad ciontaithe i mí-úsáid ghnéis a dhéanamh ar leanaí, i gclár faisnéise nua RTÉ Investigates a chraolfar anocht (Déardaoin) ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player.

Deir ionadaithe na n-íospartach go bhfuil an-imní orthu faoin méid atá faighte amach ag RTÉ Investigates go raibh mí-úsáideoirí leanaí taobh istigh den phobal reiligiúnach i gcroílár a cheannaireachta, ag bainistiú a ghnóthaí airgeadais agus gnó le blianta beaga anuas. Pléitear sa chlár faisnéise uair an chloig seo le tuairisceoir RTÉ Investigates, Rita O’Reilly, a bhfuil faoi úinéireacht ag ord na mBráithre Críostaí agus mar a láimhseálann sé réadmhaoin agus tailte scoile.

Cuireadh an Bráthair Martin O’Flaherty (73) sa phríosún as mí-úsáid ghnéis stairiúil a dhéanamh ar leanaí i sé thriail as a chéile le trí bliana anuas sna Cúirteanna Breithiúnais Coiriúla i mBaile Átha Cliath. Sa triail is déanaí an mhí seo caite, gearradh pianbhreith cúig bliana air i 15 chúis d’ionsaí mígheanasach a dhéanamh ar sheachtar buachaillí i mBunscoil na mBráithre Críostaí, Cill Chainnigh idir 1976 agus 1981.

Bhí O’Flaherty ina bhall sinsearach de cheannaireacht na mBráithre Críostaí d’Éirinn, Sasana agus an Eoraip ar feadh 12 bhliain, ó 2002 go 2014. Bhí sé ar dhuine de bhunaitheoirí na cuideachta iontaobhaithe a bhainistíonn sócmhainní an phobail agus bhí sé ina iontaobhaí ar a réadmhaoin i Sasana go dtí mí na Nollag 2019, breis agus bliain tar éis dó a bheith ceistithe go foirmiúil ag na Gardaí, mar a fuair RTÉ Investigates amach.

Tá sé fós ina iontaobhaí atá liostaithe ar ghníomhais réadmhaoine eile in Éirinn, lena n-áirítear tailte coinnithe ag na Bráithre Críostaí ag CBC Bhaile na Manach, áit a raibh baint aige le hathrú dlí ar ghníomhas na réadmhaoine in 2022, breis agus bliain tar éis dó a bheith cúisithe in ionsaí mígheanasach.

Sheas na Bráithre Críostaí amach tar éis Fhiosrúchán Scóipe na bliana seo caite a thuar go raibh mí-úsáid ghnéis stairiúil ar leanaí ag tarlú i scoileanna na hÉireann, agus a mhol cúiteamh d’íospartaigh, mar go raibh an líon is mó scoileanna agus an líon is mó líomhaintí acu.

Mar chuid d’imscrúdú leathan ar shócmhainní agus ar mhí-úsáideoirí sna Bráithre Críostaí, nocht RTÉ Investigates na céadta idirbheart réadmhaoine a bhí déanta ag iontaobhaithe a bhfuil sócmhainní acu ar iontaobhas ar mhaithe le húinéireacht thairbhiúil an phobail.

Tá sé cruthaithe go raibh punann iomlán de níos mó ná 800 réadmhaoin á reáchtáil ag na Bráithre Críostaí ó 1990. Is iad na Bráithre Sinsearacha, a bhí ag gníomhú mar iontaobhaithe, a raibh réadmhaoin ina seilbh acu, a dhíol, nó a d’aistrigh an 800 réadmhaoin thar ceann an phobail le 35 bliain anuas.

Tá 270 réadmhaoin ar a laghad ag na Bráithre Críostaí fós, agus dhíol nó d’aistrigh na hiontaobhaithe 530 réadmhaoin eile i gcaitheamh na mblianta sin.

Ciontaíodh Bráthair sinsearach eile, a bhí mar chuid den cheannaireacht agus a raibh baint aige le hiontaobhas sócmhainní an phobail, i mí-úsáid ghnéis stairiúil a dhéanamh ar leanaí freisin. Ní féidir é a ainmniú ar chúiseanna dlí.

Bhí sé i gceannas ar thionscadal a fuair airgead suntasach ó chiste speisialta do Leanaí i mBaol a bunaíodh faoin Roinn Oideachais mar chuid den fhreagairt ar nochtadh mhí-úsáid ghnéis na cléire ar leanaí sna 1990idí.

Bhí baint aige freisin le cinntí maidir le cur chuige na mBráithre Críostaí i leith cásanna sibhialta a ghlac daoine a tháinig trí mhí-úsáid ghnéis ar leanaí sna cúirteanna.

Bhí Damian O’Farrell, duine a tháinig trí mhí-úsáid leanaí agus atá anois ina chosantóir íospartach, chun tosaigh i bhfeachtas a bhí mar fhreagairt ar an úsáid a bhain ceannaireacht na mBráithre as teaicticí dlí i gcoinne íospartaigh sna cúirteanna. Mar fhreagra ar thorthaí na hoíche anocht, dúirt sé, “Tá a fhios againn anois go raibh beirt sa cheannaireacht a raibh ciontuithe acu. An raibh siad taobh thiar de chuid den treoir sin, tá a fhios agat, an drochmheas sin ar íospartaigh?”

Go dtí seo, tá an stát tar éis an chuid is mó den chúiteamh as mí-úsáid i scoileanna saothair chónaithe – go leor acu a bhí á mbainistiú ag na Bráithre Críostaí – a mhaoiniú, agus cúiteamh áirithe do mharthanóirí neachtlanna Maighdilíneacha freisin.

Dúirt an Dr James Gallen, Ollamh Comhlach i Scoil an Dlí & an Rialtais in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath, go bhfuiltear ag súil go mbeidh na billiúin i gceist leis an mbille cúitimh as mí-úsáid ghnéis stairiúil ar leanaí i scoileanna lae agus scoileanna cónaithe. Luaigh sé suirbhé de chuid na Príomh-Oifige Staidrimh a mheasann go bhféadfadh “suas le 41,000 fear agus bean a ndeachaigh mí-úsáid ghnéis i scoileanna lae chun dochair dóibh” a bheith i gceist nuair a reáchtáilfear an coimisiún fiosrúcháin atá geallta ag an rialtas.

Dúirt John Boland, duine de ghrúpa íospartach Sheáin Drummond, múinteoir de chuid na mBráithre Críostaí ag an am i scoil náisiúnta CBS Lána an Chraobhaigh ag deireadh na 1960idí, go gcreideann sé go bhfuil “an chumhacht ar fad” ag na Bráithre Críostaí sna cúirteanna.

Dúirt Damian O’Farrell, a tháinig slán ó mhí-úsáid na mBráithre Críostaí agus atá anois ina chosantóir íospartach, gur chreid sé go bhfuil céim ar gcúl tugtha ag na Bráithre Críostaí ó thuarascáil Choimisiún Uí Riain ar mhí-úsáid ghnéis ar leanaí sna hinstitiúidí. D’éirigh le Damian O’Farrell san fheachtas in 2023 go ndéanfaí neamhaird do Shaoirse Dhroichead Átha a bronnadh ar an mBráthair Edmund Garvey, iarcheannaire na mBráithre Críostaí, sa bhliain 1997. “Níor bhog siad, déarfainn go bhfuil siad níos measa anois ó aimsir Thuarascáil Uí Riain agus ó aimsir na scéime cúitimh do na scoileanna saothair”, a dúirt sé.

Mar fhreagra ar RTÉ Investigates na hoíche anocht, dúirt na Bráithre Críostaí go n-athdhearbhaíonn siad arís “… ár leithscéal as an mí-úsáid chorpartha agus ghnéis a tharla i go leor d’iar-scoileanna CBS” agus dúirt siad freisin nach bhfuil siad in ann “aon rud a rá faoi dhaoine aonair, go háirithe mar go bhfuil cuid acu fós faoi réir próisis dhlí a leanann go fóill”.

Féach ar RTÉ Investigates: Christian Brothers, The Assets, The Abusers anocht, Déardaoin an 1 Bealtaine ag 9.35pm ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player

– CRÍOCH –

I ríomhphost chuig foireann RTÉ inniu, dheimhnigh Ard-Stiúrthóir RTÉ, Kevin Backhurst, go bhfuil Clár RTÉ maidir le Fágáil go Deonach (VEP) 2025 ar oscailt ón lá inniu, Dé Céadaoin an 23 Aibreán.

Cuimsíonn an VEP seo scéim Téarfa Dheonach (VS) agus Luathscoir Dheonach (VER) agus tá sé oscailte d’fhostaithe a mbeidh seirbhís leanúnach dhá bhliain ar a laghad críochnaithe acu ar an dáta a scoirfidh d’fhostaíocht.

Glacfar le hiarratais go dtí 5pm Dé hAoine 23 Bealtaine.

Thug an ríomhphost faoi deara:

Rachaidh gach iarratas trí phróiseas athbhreithnithe cúig chéim sna míonna amach romhainn, agus déanfaidh an Fhoireann Ceannaireachta na cinntí deiridh ar gach iarratas agus déanfaidh Coiste Luach Saothair agus Bainistíochta Bhord RTÉ maoirseacht deiridh.

Ní cheadófar iarratais ach amháin sa chás go ndéantar cás gnó láidir, agus go ndeimhnítear gur féidir an ról a chur faoi chois nó gur féidir coigilteas coibhéiseach a dhéanamh trí phost malartach a chur faoi chois agus/nó fostaí a ath-imlonnú sa ról sin.

Cuirfear tús le cinntí deiridh a chur in iúl ón 1 Meán Fómhair, agus beidh na hiarratasóirí rathúla ar siúl ar an 31 Deireadh Fómhair, an 30 Samhain agus an 31 Nollaig.

Tá Grúpa Stiúrtha á chur ar bun chun maoirseacht a dhéanamh ar an gClár Imeachta Deonach seo ag gach céim. Cuimsíonn an grúpa seo ionadaí/ionadaí ó McCann Fitzgerald Solicitors atá ceaptha chun maoirseacht sheachtrach neamhspleách a sholáthar ar an VEP.

Cuirfear cinntí deiridh in iúl d’iarratais ón Luan 1 Meán Fómhair.

CRÍOCH

Is féidir deireadh a chur leis an tuairimíocht agus leis na rúin anois ó tharla gur chuir RTÉ in iúl inniu gurb é Caisleán Bhaile Shláine an suíomh drámatúil atá roghnaithe le haghaidh The Traitors Ireland, a bheidh le feiceáil ar RTÉ One agus RTÉ Player níos déanaí i mbliana. Tá deireadh anois leis an scannánú ar an leagan Éireannach den tsraith iomráiteach a chuir lucht féachana ar fud an domhain faoi dhraíocht, lena n-áirítear leaganacha a bhuaigh duaiseanna sa Ríocht Aontaithe, sna Stáit Aontaithe agus san Ísiltír.Beidh caisleán cáiliúil na Mí le feiceáil mar shuíomh le haghaidh The Traitors Ireland agus iomaitheoirí ó gach cearn den tír ann, tar éis glao náisiúnta chun iomaitheoirí a roghnú anuraidh.

Feicfear na hiomaitheoirí ag ithe bricfeasta ar bhruach na Bóinne agus iad ag fáil amach lá i ndiaidh lae cé a dúnmharaíodh. Beidh Caisleán Bhaile Shláine ina chúlra agus daoine ag iarraidh an dubh a chur ina gheal ar dhaoine eile, le linn na misean, agus le linn na gcor gan choinne go léir sa chlár seo, atá ar cheann de na cláir réaltachta is tarraingtí. Beidh ballaí arda an chaisleáin go hiontach d’iomaitheoirí agus iad ag pleanáil na chéad ghluaiseachta eile, cibé acu atá siad i gcomhaontas dílis nó ina bhFealltóirí ag cogarnach taobh thiar de dhoirse dúnta.

Cé nach féidir linn na cora go léir sa phlota a roinnt go fóill, tá rud amháin cinnte, ní hamháin go bhfuil baint ag Caisleán Bhaile Shláine le píosa neamhghnách d’oidhreacht na hÉireann; ach tarlóidh díbirtí agus dúnmharuithe ann, a bhainfidh an anáil dínn, agus The Traitors Ireland i lár an aonaigh.

Beidh Siobhán McSweeney ina láithreoir, treoróidh sí an lucht féachana tríd an gcluiche agus coinneoidh sí súil ar an aicsean agus ar na hiomaitheoirí a bheidh ag troid chun fanacht sa chluiche.

Dúirt Gráinne McAleer, Ceannasaí na gClár Faisnéise agus na Sraitheanna, RTÉ, “Tá lúcháir orainn gur thug muintir Mount Charles rochtain dúinn ar cheann de na caisleáin is iontaí sa tír. Ba mhór an phribhléid é a bheith ag obair in áit chomh hiontach.Is bunáit léiriúcháin idéalach é Baile Shláine – tá an caisleán taibhseach oiriúnach, agus is cúlra álainn é Gleann na Bóinne. Is fada linn nó go mbeidh sé ar fáil do lucht féachana RTÉ i mbliana.”

Dúirt Alex Mount Charles, Caisleán Bhaile Shláine, “Cé gurb é Caisleán Bhaile Shláine ár mbaile, tógadh é le haghaidh siamsaíochta. Is forbairt mhealltach é The Traitors a bheith anseo mar go dtugann suíomh drámatúil an chaisleáin agus a thailte anois cúlra do shiamsaíocht den chéad scoth ar an scáileán. Chuir an fhoireann ar fad ag Kite Entertainmen an-obair isteach sa cheann seo.”

Dúirt Darren Smith, Stiúrthóir Bainistíochta Kite Entertainment, “Bhí am iontach againn i gCaisleán Bhaile Shláine ag taifeadadh The Traitors Ireland, is áit fhoirfe é don chlár seo. Táimid ar bís go bhfeicfidh an lucht féachana an ard-drámaíocht go léir ag titim amach agus na himreoirí ag díbirt agus ag dúnmharú a chéile. Idir an dá linn, tá foireann dhícheallach léirithe agus cliar Traitors Ireland ag dul abhaile dá gcéad oíche cheart chodlata, saor ó dhúnmharú.”

Sa chomórtas réaltachta síceolaíochta seo atá lán teannais, tiocfaidh grúpa strainséirí chuig caisleán iargúlta chun cluiche mór lán le caimiléireacht, feallanna agus muinín a imirt, agus iad ar fad ag súil le suas le €50,000 a bhuachan. Ina measc, áfach, beidh fealltóirí nó na Traitors, a fhéachfaidh le duine de na himreoirí a dhúnmharú mar dhea agus iad faoi cheilt gach oíche. Is faoi na fíréin, nó na Faithfuls, a bheidh sé a dhéanamh amach cé hiad na Traitors agus iad a dhíbirt as an gcluiche sula ndúnmharaítear iad féin.

Beidh ar an ngrúpa tabhairt faoi Mhisin gach lá agus iad ag obair i gcomhar chun tuilleadh airgid a chur leis an duaischiste. Beidh deis acusan a n-éiríonn leo fanacht sa chluiche go dtí an deireadh an t-airgead sin, a d’athródh an saol dóibh, a bhuachan, ach má éiríonn le Traitor é a dhéanamh chomh fada le deireadh an chluiche, is aige nó aici sin a bheidh an duais.

Craolfar The Traitors Ireland ar RTÉ One agus RTÉ Player níos déanaí i mbliana.

Tá Clarity seolta inniu ag RTÉ, gné nua chlúdaigh ina n-oibreoidh a chuid iriseoireachta chun cur i gcoinne mí-ionramháil d’aon ghnó ar fhíricí agus chun aghaidh a thabhairt ar nuacht bhréige agus ar bhréagnuacht.

Is é Clarity fócas RTÉ ar an mbréagaisnéis, dioscúrsa agus daonlathas. Tá sé ag éirí níos deacra anois a dhéanamh amach, maidir le go leor saincheisteanna, cibé an tuairim chothrom atá ann nó ar ‘fíric’ bhréagach atá ann. Maidir le hailt a fhoilseofar leis an gcomhartha Clarity, féachfaidh RTÉ le saincheisteanna casta a shoiléiriú, iarrachtaí chun an réaltacht a chur as riocht d’aon ghnó a bhréagnú, eolas a thabhairt faoin tionchar a bhíonn ag dioscúrsa ar líne ar an daonlathas, agus míniú beacht a thabhairt ar an gcaoi a ndeimhníonn RTÉ a cuid iriseoireachta ardchaighdeáin. Cuirfidh sé na ceisteanna deacra freisin, fiú nuair nach mbíonn sé éasca é sin a dhéanamh.

Léirítear i dtaighde nua a rinneadh do RTÉ le seachtainí beaga anuas (inar cuireadh suirbhé ar thart ar 1,000 duine) go bhfuil imní ar os cionn 84% de na freagróirí faoin mbréagaisnéis, agus go bhfuil imní ar 90% díobh go sonrach faoin tionchar atá aici ar dhaoine óga.

Agus creideann duine as gach ceathrar faoi bhun 30 bliain d’aois gurb é RTÉ, i gcomparáid le heagraíochtaí meán cumarsáide eile, is mó atá freagrach as dul i ngleic leis sin.

Díreoidh Clarity go príomha ar ardáin dhigiteacha agus shóisialta RTÉ. Déanfaidh ailt laistigh den ghné ar líne seo ábhar faisnéise agus físe a sheiceáil agus a mhíniú agus beidh sé mar aidhm acu na huirlisí a thabhairt don lucht spéise lena mbealach a dhéanamh sa spás seo, spás ina mbíonn go leor torainn.

Tá an fhadhb a bhaineann leis an mbréagaisnéis agus leis an mífhaisnéis ag éirí níos dúshlánaí agus níos tromchúisí ná riamh. Leanann a scaipeadh den bhonn a bhaint den mhuinín atá ag daoine sna meáin agus, níos measa arís, sa phróiseas daonlathach féin.

Dúirt Deirdre McCarthy, Stiúrthóir Bainistíochta Nuacht & Cúrsaí Reatha RTÉ:

“I ndomhan atá ag athrú, tá daoine ag dul i ngleic le rabharta faisnéise atá á áiteamh agus lena mhalairt glan atá á áiteamh ar an taobh eile. Cabhróidh Clarity RTÉ leis an léitheoir, an éisteoir, an leantóir, an lucht féachana, trí fhíricí cruinne agus neamhchlaonta a thabhairt ionas gur féidir leatsa a mheas tú féin cá bhfuil an scéal fíor. Leis an oiread sin pointí rochtana faisnéise sa lá atá inniu ann, is féidir leis an méid ollmhór ábhair atá ar fáil a bheith iomarcach agus dúshlánach ag an lucht spéise le ciall a bhaint as go léir. Ba mhaith linn go mbeadh muinín agatsa as an nuacht a bhailíonn muid agus as foinsiú ár gcuid scéalta chun a chinntiú go bhfeiceann tú nach bhfuil aon rud eile taobh thiar dár gcuid scéalaíochta.

“Táimid ag iarraidh go dtuigfeadh an pobal an bealach a seasaimid lenár gcuid scéalta agus an bealach a dtugaimid muid féin agus daoine eile chun cuntais. Níl aon áit ann le haghaidh réchúise, agus ní dhéanaimid talamh slán de mhuinín an phobail. Má táimid chun leanúint den leibhéal muiníne atá ionainn a choinneáil agus a fhás, ní mór dúinn an bealach a dhéanaimid an méid a dhéanaimid gach lá a léiriú go soiléir freisin. Sin é an fáth a bhfuil sé chomh tábhachtach scéalta a fhoinsiú agus a dheimhniú, chomh maith le comhthéacs a thabhairt i dtaobh fógraí agus rudaí a mhaítear go poiblí. Tá sé ríthábhachtach freisin dúshlán a thabhairt don chath

leanúnach chun fíricí a scaradh ón bhficsean agus chun aird a tharraingt ar fhaisnéis bhréagach agus mhíthreorach.”

I dtaighde a rinne Coimisiún na Meán, chuir 64% de mhuintir na hÉireann in iúl go raibh imní orthu faoi bheith in ann rud atá fíor nó bréagach a aithint. Cuireadh an imní sin in iúl in 2023 – agus chaithfeadh sé go bhfuil an imní sin faighte níos measa anois mar gheall ar an bhforbairt mhór atá tagtha le déanaí ar an Intleacht Shaorga, ar na domhainbhrionnuithe agus ar dheireadh a bheith curtha leis an modhnóireacht ar ardáin meán sóisialta a bhfuil tionchar acu.

Is cuid de straitéis Treo Nua RTÉ é Clarity, inar gheall an eagraíocht tuiscint ar na meáin a fheabhsú, rud atá riachtanach chun cur i gcoinne na mífhaisnéise agus na bréagaisnéise, trí mharc físiúil a sheoladh chun cuidiú leis an lucht féachana agus éisteachta a bheith muiníneach agus iad ag treabhadh tríd an bhfaisnéis a dtagann siad uirthi maidir le himeachtaí reatha, soiléiriú a fháil ar shaincheisteanna casta agus iarrachtaí d’aon ghnó chun mífhaisnéis nó bréagaisnéis a scaipeadh a bhréagnú.

Stephen Rea: The Fire In Me Now

Déardaoin an 10 Aibreán, 10:15 i.n., ar RTÉ One agus RTÉ Player

Agus é ina aisteoir leis na blianta fada, tá sé léirithe ag Stephen Rea go bhfuil bua ar leith aige, gur aisteoir ildánach agus bisiúil é. Trí léargas nach bhfacthas riamh cheana ar phearsa cruthaitheach a bhfuil cáil idirnáisiúnta air, déantar iniúchadh sa gclár faisnéise pearsanta seo ar fhorbairt dhearcadh an aisteora trína shaol agus a shaothar.

Sa Stephen Rea: The Fire in Me Now, leantar an seanfhondúir seo de chuid na haisteoireachta agus é ag cleachtadh dráma iomráiteach Beckett Krapp’s Last Tape i mBaile Átha Cliath. Feictear é ag aisteoireacht os a chomhair féin agus é níos óige ar théipeanna fuaime a thaifead sé breis agus deich mbliana ó shin. Rachaimid ar an mbóthar leis, ón áit ar tógadh é i dtuaisceart Bhéal Feirste, go teach a mhuintire ar an taobh ó thuaidh de Bhaile Átha Cliath, go Maida Vale i Londain, áit ar chaith sé tamall ina aisteoir, agus ansin go Dún na nGall, an áit is ansa leis. Taispeántar sa scannán comhráite pearsanta le cairde agus le comhoibrithe lena n-áirítear an t-aisteoir Sinéad Cusack, an stiúrthóir Neil Jordan agus an gníomhaí cearta sibhialta Eamon McCann.

Tugtar léargas dúinn ar an gcuilceach nó “messer”, mar a thugann sé féin air féin, agus ar an agallaí drogallach.“Ar dtús, bhí drogall orm an clár faisnéise a dhéanamh toisc gur duine an-phríobháideach mé, agus chreid mé i gcónaí gur gá níos mó a bheith i gceist leis an saothar ná ego. Ach theastaigh uaim ómós a thabhairt do chairdeas agus do fhlaithiúlacht na gcomhoibrithe a raibh an t-ádh orm iad a aimsiú, amhail Nancy Meckler agus Neil Jordan, a chabhraigh liom go pearsanta agus i mo shlí bheatha. Is Feirsteach bródúil mé, agus tá súil agam go dtaispeánfaidh an scannán seo do dhaoine óga atá ag obair san earnáil gur cuma cárb as duit mar nach bhfuil aon chosán socraithe amháin ann don aisteoireacht. Baineann sé le bheith dílis duit féin.”– Stephen Rea

Úsáidtear sleachta cartlainne ó roinnt de na léirithe is sainiúla seánra de chuid Stephen Rea le breis agus caoga bliain, idir a sceitsí mac léinn in Ollscoil na Banríona i mBéal Feirste sna 1960í (ar annamh a fheictear iad), agus a chomhoibriú tour de force le blianta beaga anuas le Vicky Featherstone, Iar-Stiúrthóir Ealaíne Amharclann na Cúirte Ríoga, Londain. Tugtar léargas sa scannán seo freisin ar an mealltacht dhraíochtúil a bhaineann lena láithreacht cheannasach ar an stáitse agus ar an scáileán.

Tugann an teideal Stephen Rea: The Fire in Me Now aitheantas do na línte deiridh de Krapp’s Last Tape agus taispeánann an clár faisnéise go bhfuil cumhacht léirithe Stephen Rea fós gan mhaolú agus é beagnach seachtó bliain ina aisteoir gairmiúil. Is léiriúchán de chuid Walk on Air Films é The Fire in Me Now arna choimisiúnú ag RTÉ agus BBC Thuaisceart Éireann le cúnamh ó Scáileán Thuaisceart Éireann.

Féach air ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player Déardaoin an 10 Aibreán, 10:15 i.n.

Comhghairdeas lenár n-ainmnithe agus lenár mbuaiteoirí go léir ag Gradaim RTS Ireland 2025 a tionóladh sa Guinness Storehouse, Baile Átha Cliath aréir, chun ómós a thabhairt d’éachtaí agus do shármhaitheas i dtionscal na teilifíse in Éirinn.

Bhronn Virgin Media Television (Muireann O’Connell agus Tommy Bowe) na gradaim i mbliana le tacaíocht ó Screen Ireland, Coimisiún na Meán, Screen Producers Ireland chomh maith le RTÉ, TG4 agus Sky Ireland.

Bronnadh réimse gradam ar chláir RTÉ ar an oíche a bhí mar seo a leanas:

Siamsaíocht (urraithe ag Piranha Bar)
Speisialta Nollag Kabin Crew (84/Ochtó4 Productions do RTÉ)

Sraith Fhíorasach (urraithe ag Egg Post Production)
Stardust: Truth (RTÉ)

Fíorasach (Aonach) (urraithe ag Coimisiún na Meán)
Jackie & Coco (Atom Films do RTÉ)

Cúrsaí Reatha (urraithe ag Nemeton TV)
Fiosraíonn RTÉ: Taobh istigh de na hagóidí (RTÉ)

Cláir do Pháistí agus Beochana (urraithe ag First Element)
Cad a Rinne Daire ina dhiaidh sin (Tyrone Productions do RTÉ)

Clár Faisnéise Spóirt (urraithe ag NEP)
Cailíní i nGlas (RTÉ)

Speisialtóir Fíorasach (urraithe ag Screenscene)
Birdsong (Fíor-Scannáin do RTÉ)

Gradam Rogha an Lucht Féachana (urraithe ag Léiritheoirí Scáileáin Éireann)
Ar léigh tú faoi Erskine Fogarty? (Tobar Connla do RTÉ)

Is féidir leat léamh faoi na dámhachtainí agus liosta iomlán na mbuaiteoirí a fháil ar rte.ie anseo.

Is sraith í seo ina bhfuil príomhpháirt ag Sarah Goldberg agus Susan Stanley, ar dlúthchairde iad san fhíorshaol.

Inniu, d’fhógair RTÉ, IFC agus AMC+ go bhfuil athnuachan le déanamh ar an tsraith dhúghrinn SisterS, a chruthaigh, a scríobh agus ina bhfuil príomhpháirt ag na dlúthchairde iad san fhíorshaol, Sarah Goldberg (Barry), a fuair ainmniúchán Emmy®, agus Susan Stanley.

Deimhnítear go mbeidh na róil chéanna ag Donal Logue agus Sophie Thompson agus iad ag glacadh páirteanna Jimmy agus Sheryl, faoi seach, sa tsraith sé chlár, tríocha nóiméad an ceann. I measc na réaltaí eile, tá Sonja Smits, Barbara Brennan, Jim Annan, Dylan Taylor, Vanessa Matsui, Peter Keleghan agus Linda Kash.

Tá scannánú ar siúl faoi láthair i gCeanada, agus craolfar SisterS go heisiach den chéad uair in 2026 ar IFC agus AMC + sna Stáit Aontaithe. Craolfar an tsraith in Éirinn ar RTÉ. Is Crave Original í an tsraith i gCeanada agus déanfar í a shruthú ar Crave. Is é Fremantle a láimhseálfaidh díolacháin dhomhanda.

Tosaíonn séasúr a dó i mBaile Átha Cliath, ocht mí dhéag tar éis do Sare (Sarah Goldberg) a deirfiúr Suze (Susan Stanley) a thréigean, agus í díreach tar éis a fháil amach nach féidir léi an páiste fola a theastaíonn uaithi a bheith aici.

Idir an dá linn, i gCeanada, tuigeann Sare go bhfuil sí ag cur dallamullóg cheart uirthi féin faoina féiniúlacht, ach, ceapann sí go bhfuil ag éirí léi agus í ag obair i dtreo ‘saol foirfe’, díreach in am. Nuair a fhágtar cuireadh bainise ó Sare ag leac an dorais ag Suze, téann Suze go Ceanada agus í ag súil le ceangal a bheith aici lena deirfiúr arís. Is ansin ar ndóigh a thosaíonn an dráma idir na deirfiúracha.

Dúirt Justin Healy, Eagarthóir Coimisiúnaithe Coiméide, RTÉ, “Tá ríméad orainn an dara sraith de SisterS a athchoimisiúnú i mbliana agus tá an chuma air gur bliain iontach a bheidh ann do dhrámaíocht RTÉ. Bhí an-tóir ag an lucht féachana ar an gcéad sraith, agus tá mórtas orainn tacú arís le cruthaitheoirí Éireannacha thar a bheith cumasach agus lenár gcomhpháirtithe sa léiriú idirnáisiúnta seo. Is féidir linn anois cur leis an gcéad sraith agus an scríbhneoireacht agus an greann a fhorbairt. Tá RTÉ mórtasach as drámaíocht áitiúil den scoth a chur ar stáitse idirnáisiúnta agus i bhfianaise chaighdeán iomlán an léiriúcháin seo, chomh maith le haisteoirí den scoth, is cinnte go ndéanfar é sin sa dara séasúr de SisterS!”

Dúirt Shannon Cooper, Leas-Uachtarán, Ríomhchlárú, AMC Networks, “Leanfar ar aghaidh le scéal casta ach greannmhar Sare agus Suze. “Tá lúcháir orainn dul i gcomhpháirtíocht, arís, le Sarah Goldberg agus Susan Stanley ar SisterS. De bharr gur cairde cearta iad an bheirt i ndáiríre, tá an splanc fuinniúil atá ag na mná ar an scáileán nádúrtha, mothúchánach agus is furasta dáimh a bheith agat leo. Is cinnte go mbeidh an caidreamh sa dara séasúr thuas seal thíos seal agus táimid ag tnúth go mór leis an turas.”

Dúirt Richard Cook agus Angela Squire, Peer Pressure, “Tá an-áthas orainn go bhfuil athnuachan á déanamh ar an dara séasúr dár gcéad Gheandrámaíocht. Cé go bhfuil na haghaidheanna céanna ann ón gcéad sraith, cheapfá go bhfuilimid ag tosú as an nua arís, agus an scéal anois i gCeanada, áit a bhfuil domhan iomlán nua agus carachtair dhifriúla romhainn. Is iontach an t-aistear a bhí ann ár gcéad seó i gCeanada a chruthú agus táimid buíoch a bheith ag leanúint lenár gcomhpháirtíocht le Christina Jennings agus a foireann iontach in Shaftesbury.”

Dúirt Christina Jennings, Uachtarán agus Cathaoirleach, Shaftesbury, “Bhí an oiread spraoi againn agus muid ag tabhairt Sarah Goldberg ar ais go Ceanada agus fáilte a chur roimh ár dteaghlach léirithe Éireannach do shéasúr a dó. D’éirigh le séasúr a haon greann an-bharrúil go deo a chur ar fáil agus, ag an am céanna, tuiscint uathúil inchreidteachta á coinneáil. Tá mé ag tnúth go mór leanúint ar aghaidh leis sin, ach leis an ngeimhreadh i gCeanada mar chúlra.”

Is iad Susan Stanley, Karen Kicak, Nessa Wrafter agus Paul Howard a scríobh SisterS agus is í Yael Staav a stiúir é. Is iad na léiritheoirí feidhmiúcháin Angela Squire, Richard Cook, Sarah Goldberg, Susan Stanley, Christina Jennings, Scott Garvie, Declan Lowney, Kira Carstensen, Melanie Donkers, Ruth Coady, Justin Healy, agus Karen Kicak.

Is é Paul Howard léiritheoir an scéil. Is iad Alex House agus Paige Haight na léiritheoirí. Is Comhléiriú de chuid Cheanada/ na hÉireann é SisterS, Sraith Bhunaidh IFC agus AMC+, ó Peer Pressure (Éire) agus Shaftesbury (Ceanada) i gcomhar le Mermade agus Crave.

-CRÍOCH-