Your Public Service Media Do Mheáin Seirbhíse Poiblí

Cuirfidh RTÉ clúdach cuimsitheach ar thorthaí Olltoghchán 2024 na Ríochta Aontaithe ar fáil Déardaoin an 4 agus Dé hAoine an 5 Iúil ar na hardáin dhigiteacha, teilifíse agus raidió ar fad.

Beidh clúdach beo ag RTÉ as Londain, Béal Feirste, Craigavon, Machaire Fíolta agus Baile Átha Cliath tráth a ndéanfaidh ár gcomhfhreagraithe agus ár n-iriseoirí anailís dhomhain ar a gciallóidh na torthaí don Ríocht Aontaithe agus an tionchar a bheidh acu ar Éirinn. Beidh Fiona Mitchell, RTÉ News i dteannta an Chomhfhreagraí Nua Londan Tommy Meskill agus iad ag tuairisciú beo ó phríomhchathair na Ríochta Aontaithe. Beidh Eagarthóir RTÉ don Tuaisceart, Vincent Kearney agus Comhfhreagraí an Tuaiscirt Conor Macauley ag tuairisciú ar an tionchar ginearálta a bheidh ag na torthaí ar fud Thuaisceart Éireann.

Chomh luath agus a osclófar na boscaí ballóide i dToghchán 2024 na Ríochta Aontaithe, beidh an lucht féachana ar aip RTÉ News agus ar rte.ie/news in ann a bheith suas chun dáta leis na torthaí is déanaí, agus scéala úra, anailís agus tuairimíocht ag teacht chugainn ar feadh na hoíche chomh maith le dhá bhlag beo dírithe ar an gcomhaireamh i dTuaisceart Éireann agus ar an bpictiúr ginearálta sa Ríocht Aontaithe.

Beidh seirbhís torthaí leanúnacha agus an nuacht is déanaí á gcraoladh beo ar chainéal RTÉ News (atá ar fáil ar gach ardán teilifíse agus ar Aip RTÉ News), chomh maith le clúdach a bheith á dhéanamh ar phríomhchláir an Toghcháin ar RTÉ.

Beidh tráchtaireacht shainiúil RTÉ ar na toghcháin ar fáil freisin ar fud an domhain, más trí shruthchraoladh beo nó trí cheangal ar atráth é, ar an RTÉ Player agus ar an RTÉ Radio Player.

Déardaoin an 4 Iúil 

Tosóidh Prime Time ar an gclúdach le turas sciobtha timpeall ar an Ríocht Aontaithe, agus é ag taisteal as Albain go Londain chun léargas a thabhairt ar shaincheisteanna an toghcháin seo. De réir mar a thiocfaidh deireadh leis an vótáil ag 10pm, tabharfaidh Prime Time torthaí na bpobalbhreith díreach tar éis vótála as an Ríocht Aontaithe ar fad agus cuirfidh David McCullagh i Londain, Miriam O’Callaghan i mBéal Feirste agus Fran McNulty i mBaile Átha Cliath clúdach agus anailís dhomhain ar fáil go dtí 11:00pm.

Ar RTÉ Raidió 1 ag 9.45pm craolfar clár Speisialta Toghcháin ina ndéanfar clúdach cuimsitheach ar an gcomhaireamh sa Bhreatain agus i dTuaisceart Éireann. Beidh Colm Ó Mongain ag comhláithriú as Bhéal Feirste agus déanfaidh sé anailís ar na torthaí ón 18 toghcheantar de chuid Westminster atá i dTuaisceart Éireann, de réir mar a thiocfaidh na torthaí isteach ón bhfoireann tuairisceoirí a bheidh ag Raidió RTÉ sna hionaid chomhairimh. Is í Sarah McInerney a chuirfidh an clár beo i láthair as Baile Átha Cliath agus i Londain, beidh Philip Boucher-Hayes ag tuairisciú i rith na hoíche agus cloisfimid tuairimíocht ó ionadaithe na bpáirtithe polaitíochta móra ar fad sa Ríocht Aontaithe maidir le torthaí na bpobalbhreith díreach tar éis vótála agus na chéad torthaí.

Beidh clúdach beo teilifíse ar na torthaí le fáil ar UK Election 2024. Tosóidh sé ag 11.00pm ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player agus fanfaidh an clár ar an aer go dtí 4.00am an mhaidin dár gcionn.  Beidh aíonna éagsúla i dteannta an láithreora, Miriam O’Callaghan, san ionad comhairimh in Ionad Taispeántais an Titanic i mBéal Feirste, cuirfidh David McCullagh clúdach ar na torthaí as Sasana, as Albain agus as an mBreatain Bheag i láthair as Westminster i Londain, agus beidh Ray Kennedy ag láithriú beo ón bpríomhstiúideo nuachta teilifíse in RTÉ i mBaile Átha Cliath. Tabharfaidh an clár na torthaí is déanaí chugainn ó Thuaisceart Éireann, nuashonruithe ar na torthaí níos ginearálta as an Ríocht Aontaithe, chomh maith le hagallaimh, plé agus anailís.

Dé hAoine an 5 Iúil

Dé hAoine an 5 Iúil, tosóidh Morning Ireland ar RTÉ Radio 1 níos túisce ná mar is gnáth, ag 6.00am. Is iad Áine Lawlor in Westminster, Audrey Carville i mBéal Feirste agus Mary Wilson i mBaile Átha Cliath a chuirfidh an clár i láthair.

Beidh an clár cúrsaí reatha maidine de chuid RTÉ Raidió na Gaeltachta, Adhmhaidin, ag craoladh leagan níos faide den chlár beo as Béal Feirste ó 7.00am agus é á chur i láthair ag Gormfhlaith Ní Thuairisg.

Cloisfear clúdach iomlán agus anailís iarthoghcháin Today with Claire Byrne ar RTÉ Radio 1, de réir mar a bheidh rialtas nua á bhunú in Westminster.

Cuirfidh Sharon Tobin clár teilifíse speisialta 90 nóiméad, UK Election 2024, i láthair Dé hAoine ó 12.00 meán lae ar RTÉ One. Tabharfar sonraí sa chlár faoi na torthaí ar fad a tháinig amach i gcaitheamh na hoíche, chomh maith le craoladh beo as Londain agus Béal Feirste.

Ag 1.00pm leanfar leis an gclúdach ar RTÉ Raidió na Gaeltachta agus fad curtha, go dtí 3.00pm, le Nuacht a hAon le Máirín Ní Ghadhra.

Beidh mionchlúdach i nGaeilge ar an toghchánaíocht ar Nuacht RTÉ leis na hiriseoirí Áine Ní Ghallchóir i mBéal Feirste agus Ailbhe Ó Monacháin i nDoire, ar na feasacháin nuachta ar RTÉ One, ar chainéal RTÉ News, agus ar líne, chomh maith le nuashonruithe ar na meáin shóisialta. Ar an Déardaoin agus ar an Aoine beidh teacht ar na torthaí as Tuaisceart Éireann agus as an mBreatain ar gach ardán, chomh maith le plé orthu.

Beidh na scéalta is déanaí le fáil ar Six One News ar RTÉ agus an clár á chomhláithriú ag David McCullagh lasmuigh de Thithe na Parlaiminte i lár Londain.

Tá áthas ar Nuacht RTÉ a fhógairt go bhfuil Tommy Meskill ceaptha ina Chomhfhreagraí nua i Londain. Tá ocht mbliana caite ag Tommy ag obair ina iriseoir le Nuacht RTÉ, agus le déanaí bhí sé mar chuid d’aonad polaitíochta RTÉ, a bhíonn ag tuairisciú ó Theach Laighean agus ó Pharlaimint na hEorpa.

Beidh sé freagrach as tuairisciú ar meáin dhigiteacha, ar an raidió agus ar an teilifís ar gach gné den saol sa Bhreatain, lena n-áirítear cúrsaí polaitíochta, eacnamaíocha, cultúir agus sóisialta.

Thosaigh Tommy Meskill ag obair i seomra nuachta RTÉ in 2016, agus d’oibrigh sé ar roinnt clár éagsúil, lena n-áirítear news2day agus Morning Ireland. Chomh maith leis sin, chuir sé cláir ar nós This Week de chuid RTÉ Radio 1 i láthair chomh maith le European Parliament Report ar RTÉ a hAon. Bíonn sé ina chraoltóir ó am go chéile le RTÉ News.

Rinne Tommy Meskill, arb as Co. an Chláir ó dhúchas dó, staidéar ar chumarsáid in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath. Sular thosaigh sé ag obair le RTÉ d’oibrigh sé ina thuairisceoir le FM104 Bhaile Átha Cliath agus le Q102.

Ag labhairt dó faoina cheapachán dúirt Tommy Meskill: “Tá an-áthas orm a bheith ceaptha i mo Chomhfhreagraí nua RTÉ i Londain. Tá sé tarlaithe sé ag am gnóthach, roimh Olltoghchán a d’fhéadfadh an tír a athrú go mór. Is mór an onóir é a bheith roghnaithe agus táim ar bís le dul i mbun oibre.”

Tosóidh Tommy ag obair ina ról nua inniu.

Nóta:

Is é John Kilraine a bhí sa phost roimhe seo. Chríochnaigh John a chonradh le déanaí agus d’fhill sé le dul i mbun oibre le Nuacht & Cúrsaí Reatha RTÉ i mBaile Átha Cliath.

Os cionn 250 uair an chloig de chlúdach ar na Cluichí Oilimpeacha agus os cionn 100 uair an chloig de chlúdach ar na Cluichí Parailimpeacha

Dhá shraith nua ar thuras Oilimpigh na hÉireann le craoladh

Ag ócáid in RTÉ inniu, Déardaoin an 27 Meitheamh, d’fhógair Spórt RTÉ an clúdach a bheidh siad a dhéanamh ar na Cluichí Oilimpeacha agus Parailimpeacha anuas ar an gclúdach a bheidh acu le linn an tsamhraidh ollmhór spórt saorchraolta seo. Cuirfidh RTÉ breis agus 250 uair an chloig de chlúdach ar na Cluichí Oilimpeacha agus 100 uair an chloig de chlúdach ar na Cluichí Parailimpeacha ar fáil ar an teilifís agus ar an RTÉ Player le breis agus 500 uair an chloig san iomlán, clúdach ar líne san áireamh.

Beidh clúdach beo ar Raidió RTÉ freisin ar mhórimeachtaí na hÉireann ag na Cluichí Oilimpeacha agus Parailimpeacha, Craobhchomórtais CLG, Turas Rugbaí na hÉireann san Afraic Theas, na mórchomórtais ghailf agus ar an gcuid eile den aicsean spóirt a bheidh le feiceáil ar fud Nuacht RTÉ agus RTÉ Ar Líne.

Déanfaidh RTÉ craoladh beo ar na 17 lá de na Cluichí Oilimpeacha agus ar an 12 lá de na Cluichí Parailimpeacha, rud a chinnteoidh go mbeidh teacht ag an lucht féachana ar an aicsean ar fad i bPáras ar fud na n-ardán ar fad.

Chomh maith leis an aicsean beo, cuirfidh RTÉ dhá shraith úrnua ar fáil a bheidh dírithe ar Oilimpigh na hÉireann. Sa chlár Path to Paris (Déardaoin, RTÉ One & RTÉ Player) beimid i dteannta rogha na coitiantachta in Éirinn, ina measc Rhasidat Adeleke, an curadh dornálaíochta Kellie Harrington agus an gleacaí Rhys McClenaghan, agus iad ag iarraidh cáiliú don seó is mó ar domhan, na Cluichí Oilimpeacha agus Parailimpeacha. Leanfar le Chapters of Magnificence, sraith 11 chlár ina mbeidh agallaimh le buaiteoirí Oilimpeacha na hÉireann, Dé Domhnaigh seo an 30 Meitheamh ag 7.30 i.n. ar RTÉ Radio 1 le Annalise Murphy agus ar RTÉ Radio Player.

Tháinig láithreoirí agus painéalaithe Spórt RTÉ le chéile i Stiúideo 5 chun samhradh spóirt RTÉ a cheiliúradh os comhair lucht féachana beo sa stiúideo. Tá na hiar-Oilimpigh Sonia O’Sullivan agus Grainne Murphy ag súil go mór leis na Cluichí Oilimpeacha i bPáras agus foireann is mó riamh na hÉireann ag lorg bonn. Thug Jason Smyth, buaiteoir bonn óir agus an lúthchleasaí Parailimpeach is tapa riamh, a léargas ar ionchais na hÉireann i bPáras agus Spórt RTÉ ag déanamh réidh leis an gclúdach is mó riamh a chur ar fáil ar na Cluichí Parailimpeacha i mbliana ina mbeidh 100 uair an chloig ar theilifís RTÉ2 agus os cionn 500 uair an chloig san iomlán, ar RTÉ Radio, RTÉ News, RTÉ ar Líne agus RTÉ Player.

Agus Craobh CLG agus Euro UEFA 2024 faoi lán seoil, labhair Richie Sadlier agus Stephen Kelly faoi ábhair a bhaineann le Craobh Sacair na hEorpa leis an láithreoir Paul O’Flynn agus phléigh Ursula Jacob agus Paul Flynn na Craobhacha CLG atá ar siúl faoi láthair agus atá fíorspéisiúil cheana féin.

Dúirt Declan McBennett, Grúpcheannasaí Spóirt, RTÉ: “Táimid bródúil i gcónaí as ócáidí spóirt nach mór a fheiceáil a chur os comhair ár lucht féachana. Ní raibh sé sin riamh níos oiriúnaí ná samhradh na bliana 2024. Mhúscail éachtaí lúthchleasaithe na tíre seo san Eoraip spéis i dtuilleadh seónna barr feabhais ina mbeidh iomaitheoirí ag caitheamh cultacha Éireannacha i bPáras. Geallann buaicphointí Chraobh Sacair na hEorpa agus chraobh CLG drámaíocht a choinneoidh ar bís thú agus gach seans nach ndéanaimid dearmad go deo uirthi. Is cinnte go dtarraingeoidh nádúr dothuartha an spóirt isteach muid agus go gcothófar cuimhní cinn a mhairfidh go deo. Tá mórtas ar Spórt RTÉ na heachtraí sin a roinnt le pobal na hÉireann, agus sin a dhéanamh go saorchraolta.”

Leanfaidh an t-aicsean beo ar aghaidh an deireadh seachtaine seo le dhá lá rásaíochta ón gCurrach le Féile Dubai Duty Free Derby, Craobhchomórtais Náisiúnta Lúthchleasaíochta 123.ie i Seantrabh, Babhta 16 i gcaobh UEFA Euro 2024, agus dhá chluiche sa bhabhta ceathrú ceannais Peile i ndiaidh a chéile beo ó Pháirc an Chrócaigh ar Sunday Game Live – Lú v Dún na nGall agus Ciarraí v Doire agus tráchtaireacht Ghaeilge ar fáil ar chainéal RTÉ News.

Príomhdhátaí spóirt ar RTÉ an samhradh seo

Craobhchomórtais CLG Cluiche Ceannais Iomána na hÉireann

• Dé Domhnaigh 21 Iúil Cluiche Ceannais Peile na hÉireann
• Dé Domhnaigh 28 Iúil Cluiche Ceannais Camógaíochta na hÉireann
• Dé Domhnaigh 11 Lúnasa Cluichí

UEFA Euro 2024 

• Cluichí Ceathrú Ceannais Dé hAoine 5 Iúil agus Dé Sathairn 6 Iúil
• Cluichí Leathcheannais Dé Máirt 9 Iúil agus Dé Céadaoin 10 Iúil
• Cluiche Ceannais Dé Sathairn 14 Iúil

Na Cluichí Oilimpeacha, Páras 2024

• Dé hAoine 26 Iúil (Searmanas Oscailte) go dtí Dé Domhnaigh 11 Lúnasa

Rásaí na Gaillimhe

• Dé Luain 29 Iúil go dtí Déardaoin 1 Lúnasa

Na Cluichí Parailimpeacha, Páras 2024

• Dé Céadaoin 28 Lúnasa go dtí Dé Domhnaigh 8 Meán Fómhair

1.1 milliún leanbh i ngach contae sa tír chun tairbhe a bhaint as 122 deontas ar fiú €3.6 milliún iad

Is féidir liosta iomlán na ndeontas a fháil anseo

Feabhsófar saol leanaí ar fud na hÉireann ar go leor bealaí trí 122 deontas an RTÉ Toy Show Appeal a fógraíodh inniu, ar deontais iad nach mbeadh ar fáil ar chor ar bith murach flaithiúlacht lucht féachana The Late Late Toy Show i mí na Samhna seo caite.

Cuideoidh freagairt lucht féachana The Late Late Toy Show ar an achainí saol 1.1 milliún leanbh, duine óg agus a dteaghlaigh a athrú ó bhonn agus bainfidh gach contae ar an oileán tairbhe as deontais ar fiú €3.6 milliún iad san iomlán.

Cuireadh tús leis an RTÉ Toy Show Appeal sa bhliain 2020, agus ba é scéal Shaoirse Ruane as Cill Tulach i gCo. na Gaillimhe ba bhun leis, cailín a chuaigh i gcion go mór ar mhuintir na tíre nuair a ghlac sí páirt in The Late Late Toy Show. Ar an drochuair, fuair Saoirse bás i Márta na bliana seo, agus labhair Príomh-Stiúrthóir RTÉ Kevin Backhurst inniu ar oidhreacht bhuan Shaoirse le The Toy Show Appeal.

Ag fógairt na ndeontas dó, is éard a dúirt Príomh-Stiúrthóir RTÉ Kevin Backhurst: “Tá The RTÉ Toy Show Appeal ar cheann de na nithe is tábhachtaí a dhéanaimid mar eagraíocht. Táimid fíorbhuíoch as tacaíocht lucht féachana The Late Late Show a chinntigh, lena bhflaithiúlacht, go mbeadh RTÉ ábalta leanúint de dhifríocht mhór a dhéanamh do shaol na mílte leanaí agus a dteaghlaigh ar fud an oileáin, ó thuaidh agus ó dheas. Ba iad na leanaí riamh a bhí mar ábhar inspioráide don Late Late Toy Show agus dá réir sin a bhí mar ábhar inspioráide freisin don RTÉ Toy Show Appeal, go mór mór, Saoirse Ruane a fhanfaidh inár gcuimhne mar chailín a raibh tionchar dearfach agus buan aici ar chách. Mairfidh sí inár gcuimhne tríd an RTÉ Toy Show Appeal agus tríd an iomaí saol a ndéanfar athrú ó bhonn orthu.”

Tá sé fógartha inniu ag an RTÉ Toy Show Appeal agus ag Fondúireacht Phobail na hÉireann go bhfuil na chúig charthanacht seo a leanas chun deontais a chuirfidh athrú ollmhór orthu a fháil, deontais ar fiú €120,000 an ceann iad.

• Bronnadh cistí ar Ghluaiseacht Lucht Siúil Uíbh Fhailí chun a seirbhís uathúil, Travelling to Wellbeing Mental Health Service a fhairsingiú, clár atá dírithe go sonrach ar an Lucht Siúil chun aghaidh a thabhairt ar na príomhriachtanais mheabhairshláinte laistigh de phobal an Lucht Siúil.
• Bronnadh deontas bunathraitheach ar Crosscare dá chlár píolótach nuálach ‘ollmhargadh sóisialta’ atá dírithe ar aghaidh a thabhairt ar na príomhchúiseanna a bhaineann le bochtaineacht bia ar bhealach atá lán dínite agus éifeachtach agus a chuireann aistriú ó bhainc bhia chun cinn ó tharla gur féidir leo an bhochtaineacht a bhuanú agus cur leis an tionscal maidir leis an mbarrachas bia. ·
• Bronnadh maoiniú ar Community Law & Mediation dá Sheirbhís Dlí do Leanaí agus do Dhaoine Óga chun freastal ar na riachtanais atá ag grúpaí imeallaithe agus chun athrú a thabhairt chun fíre do na grúpaí sin.
• Bronnadh deontas bunathraitheach ar Children At Risk in Ireland CARI dá ghrúpa teiripe trámathreoraithe do dhéagóirí a d’fhulaing mí-úsáid gnéis leanaí, agus grúpaí tacaíochta tuismitheoirí do chúramóirí déagóirí a d’fhulaing mí-úsáid gnéis leanaí.
• Bronnadh deontas ar Fhéile Ealaíon Idirnáisiúnta Bhaboró do Leanaí chun samhail ceardlainne cruthaithí céadfaí a chur i bhfeidhm ar bhonn céimneach do leanaí a bhfuil riachtanais bhreise acu i gcúig scoil ar fud Chontae na Gaillimhe, Contae na hIarmhí, agus Contae an Chláir, lena mbeidh forbairt ghairmiúil do mhúinteoirí i gceist leis freisin.

Déanfaidh ár gcomhpháirtí carthanais, Fondúireacht Phobail Éireann, a bhainistíonn an próiseas deontais thar ceann RTÉ agus a lucht féachana, an chuid eile de na tabhartais a roinnt ar os cionn céad carthanacht eile ar fud oileán na hÉireann. I measc na gcarthanachtaí a gheobhaidh na tabhartais sin tá eagraíochtaí amhail AsIAm Carthanach Uathachais na hÉireann, Barnardos, Barretstown, Cancer Care West agus Jack and Jill Children’s Foundation.

Dúirt Denise Charlton, Príomhoifigeach Feidhmiúcháin Fhondúireacht Phobail Éireann: “Is gearr go ndéanfar saol leanaí i ngach contae sa tír a athrú ó bhonn de bharr fhlaithiúlacht lucht féachana The Late Late Toy Show agus an Toy Show Appeal. Cuirfear luisne aoibhinn i ngrua an oiread sin daoine óga, lena n-áirítear iadsan a bhfuil tinneas orthu agus atá faoi mhíchumas agus tabharfar cúis scleondair agus lúcháire dóibh. Cuirfear cosaint agus sábháilteacht ar fáil freisin dóibhsean a mbíonn orthu aghaidh a thabhairt ar bhulaíocht, a bhfuil cónaí orthu i dtithe ina mbíonn foréigean ar siúl agus atá ag fulaingt mí-úsáide. Tá an-mhórtas ar Fhondúireacht Phobail Éireann a bheith ina comhpháirtí ag RTÉ fís an lucht féachana a thabhairt chun fíre, is é sin tacaíocht a thabhairt do leanaí ar fud na hÉireann.”

Cuirtear deontais ar fáil faoi thrí phríomhréimse tacaíochta:

• Aghaidh a thabhairt ar Riachtanais Riachtanacha chun cabhrú leis na leanaí sin i ngach contae a bhfuil na dúshláin is mó rompu. I measc na dtionscadal tá: tacaíocht teaghlaigh do leanaí ar fud na hÉireann atá i mbaol bochtaineachta bia, teiripe agus comhairleoireacht do leanaí agus do dhaoine óga atá thíos le heaspa dídine (Baile Átha Cliath), agus saintacaíocht dlí do leanaí sa chóras cúraim. Tá €650,000 curtha i leataobh chun a chinntiú go bhfaighidh leanaí bia, go mbeidh siad te, sábháilte agus go mbeidh deiseanna iontacha acu amach anseo.
• Dírítear faoin réimse Sláinte agus Folláine ar thacaíocht a thabhairt do leanaí atá faoi mhíchumas agus a bhfuil orthu maireachtáil le riochtaí a chiorraíonn a saol. San iomlán, tá os cionn €1.5m á bhronnadh i mbliana chun seirbhísí sláinte, tacaíochtaí míchumais, folláine intinne agus teiripe a chur ar fáil. I measc na ndeontas tá tacaíochtaí do leanaí a fhaigheann diagnóis ailse sa Chabhán, tacaíochtaí cúraim mhaolaithigh do leanaí i gCúige Mumhan agus tacaíocht a thabhairt dóibhsean a bhfuil Neamhord Hipirghníomhaíochta an Easnaimh Airde ag dul dóibh i mBéal Feirste.
• Cinnteofar faoin réimse Cruthaíocht agus Spraoi go gcuirfear neart dathanna, cruthaíochta agus spraoi ar fáil do leanaí faoi mhíbhuntáiste. I measc na ndeontas tá: deontais chun rochtain a chur ar fáil ar ghníomhaíochtaí áineasa lena n-áirítear surfáil i nDún na nGall agus i nGaillimh, deontas chun ionad céadfach néara-éagsúlachta a fhorbairt i gCúige Laighean, agus deontas d’amharclann óige do leanaí faoi mhíchumas ar fud na hÉireann.

Gheobhaidh tionscadail agus eagraíochtaí áitiúla i ngach contae in Éirinn deontais chun cabhrú le réimse leathan riachtanas, lena n-áirítear freastal ar bhunriachtanais amhail bia agus nithe bunúsacha, tacaíochtaí do dhaoine faoi mhíchumais, cruthaitheacht agus spraoi agus tacaíocht mhéala. Bronnadh breis is £287,000 ar 13 carthanacht agus eagraíocht i dTuaisceart Éireann, lena n-áirítear Angel Eyes NI Services, Youthlife, Sticky Fingers Arts agus Action Mental Health.

• Leagtar amach fís bunathraitheach sa straitéis nua de réir mar atá RTÉ ag athrú ó bheith ina chraoltóir traidisiúnta go dtí an ceann scríbe sruthaithe is fearr le lucht féachana agus éisteachta na hÉireann
• Tá Creat Rialachais nua agus Plean Cur i bhFeidhm an tSainchoiste Chomhairligh á bhfoilsiú ag RTÉ freisin

“Tá rún daingean againn RTÉ a dhéanamh sa chaoi is go mbeidh sé láidir nua-aimseartha, go mbeidh ról aige i saol na hÉireann, go mbeidh muintir na hÉireann bródúil as agus go dtabharfar toradh níos fearr don phobal a ndéanaimid freastal air”- Kevin Bakhurst

· Cúig sprioc chun bunathrú a bhaint amach, trí phríomhthionscnaimh agus garspriocanna

· Níos mó cláracha a roinneann scéalta uathúla mhuintir na hÉireann, ócáidí móra náisiúnta agus eispéiris chomhroinnte

· Tacaíocht mhéadaithe d’earnáil neamhspleách chruthaitheach na hÉireann, infheistíocht íosta 25% de mhaoiniú poiblí

· Suíomh laghdaithe, lucht saothair athoilte, níos lú agus níos sofhreagrúla

· Tacaíocht ón bpobal, ó fhoireann RTÉ agus ó ghrúpa níos leithne páirtithe leasmhara

· Tá cur chun feidhme na straitéise ag brath ar shamhail athchóirithe maoinithe phoiblí

www.rte.ie/treonua 

Tar éis comhairliúchán poiblí forleathan d’fhoilsigh RTÉ Treo Nua: Ráiteas Straitéise 2025 – 2029 inniu ina dtugtar tuilleadh sonraí ar cháipéis maidir le fís straitéiseach RTÉ a foilsíodh i mí na Samhna seo caite. Leagtar amach i Treo Nua: Ráiteas Straitéise 2025 – 2029 an chaoi a bhfreagróidh RTÉ, sna cúig bliana amach romhainn, don ghá práinneach atá le bunathrú agus le muinín a fháil arais chun an tábhacht a bhaineann le RTÉ, don lucht féachana agus éisteachta agus laistigh den earnáil, a chinntiú amach anseo. In éineacht leis sin, d’fhoilsigh RTÉ Creat Rialachais nua, a chuirfidh treoir chuimsitheach maidir le socruithe rialachais RTÉ ar fáil do Bhord RTÉ, don bhainistíocht, don fhoireann agus do pháirtithe leasmhara seachtracha.

Leis an mbunathrú atá beartaithe ag RTÉ, cuirtear san áireamh athruithe móra i dtírdhreach na meán, athruithe ar roghanna agus iompraíochtaí lucht féachana agus éisteachta agus ról agus tábhacht mhéadaitheach na meán seirbhíse poiblí. Aithnítear freisin ann an gá atá le hathruithe laistigh de RTÉ. Le linn thréimhse na straitéise seo, déanfar RTÉ a fheabhsú agus a shruthlíniú, trí bhealaí nua oibre a ghlacadh go hinmheánach agus le comhpháirtithe seachtracha, go háirithe leis an earnáil neamhspleách. Déanfar forbairt ar an ábhar a chuirfidh RTÉ ar fáil don lucht féachana agus éisteachta agus beidh níos mó cláracha ina roinnfear scéalta uathúla mhuintir na hÉireann, ócáidí móra náisiúnta agus eispéiris chomhroinnte ar fáil.

Cuimsítear sa straitéis seo freisin aiseolas ó chomhairliúcháin leis an bpobal, le foireann RTÉ agus le grúpa níos leithne páirtithe leasmhara, a spreag léargais a ghéaraigh an fócas ar réimsí gníomhaíochta agus a mhúnlaigh an straitéis a tháinig as. Tríd is tríd, thug an comhairliúchán ábhar misnigh dúinn go raibh an treo straitéiseach ceart agus bhí comhaontú ginearálta ann maidir le príomhphointí (féach thíos).

Is féidir Treo Nua: Ráiteas Straitéise 2025 – 2029 (2025 – 2029) agus Creat Rialachais Nua RTÉ a léamh anseo.

Is éard a dúirt Príomh-Stiúrthóir RTÉ, Kevin Bakhurst faoi sheoladh na stráitéise: “Baineann an Stráitéis Treo Nua seo le todhchaí RTÉ agus leis an tábhacht a bhaineann le RTÉ a bhfuil bunathrú déanta air. Baineann sé le seirbhís phoiblí atá láidir agus neamhspleách a sholáthar, seirbhís a bheidh ar fáil do chách; baineann sé le heagraíocht atá iontaofa a chruthú a dhéanfaidh beart do lucht féachana agus éisteachta na hÉireann; baineann sé le tacú le huaillmhian chruthaitheach agus le nuálaíocht dhigiteach; baineann sé le tacú le cultúr na hÉireann agus le daoine a thabhairt le chéile; baineann sé le léargas a thabhairt ar an tír ar fad agus le tacú leis an tionscal cruthaitheach ar fud an oileáin. Leagtar amach sa straitéis seo athrú uaillmhianach ar an gcaoi a ndéanaimid soláthar don lucht féachana agus éisteachta agus ar an gcaoi a reáchtáilimid an eagraíocht; ar an gcaoi a gcinntímid go gcuirimid luach ar airgead ar fáil agus go bhfuilimid trédhearcach agus cuntasach. Tá sé uaillmhianach – ach tá sé insoláthartha. Is plean é atá bunaithe ar ár mbunluachanna; plean atá ilbhreathnaitheach. Tá rún daingean againn RTÉ a dhéanamh sa chaoi is go mbeidh sé láidir nua-aimseartha, go mbeidh ról aige i saol na hÉireann, go mbeidh muintir na hÉireann bródúil as agus go dtabharfar toradh níos fearr don phobal a ndéanaimid freastal air.”

Is éard a dúirt Cathaoirleach Bhord RTÉ, Terence O’Rourke: “Tá na meáin Seirbhíse Poiblí ag tabhairt aghaidh ar dhúshláin bhunúsacha. Níl RTÉ slán agus i gcaitheamh stair fhada an stáisiúin tá a chuid seirbhísí curtha in oiriúint aige don raidió, don teilifís, d’ardáin ar líne agus ansin don Player. Tá domhan nua anois ann de bharr na teicneolaíochta, na meán sóisialta agus de bharr na n-athruithe atá tagtha ar an gcaoi a fhaightear eolas, domhan ina gcaithfear bunathrú radacach a dhéanamh ar RTÉ chun go mbeifear in ann leanúint ar aghaidh ag freastal agus ag tabhairt léargas ar shochaí na hÉireann sa todhchaí. Táimidne, mar Bhord, i ndiaidh tástáil a dhéanamh ar an straitéis sin agus creidimid go dtugann sí treochlár réalaíoch don eagraíocht athrú a dhéanamh. Tá fís na straitéise soiléir. Tá a buntaca airgeadais réalaíoch agus inbhuanaithe.”

Cúig Sprioc Straitéiseacha

Leagtar amach cúig sprioc do RTÉ sa straitéis chun an bunathrú atá riachtanach don eagraíocht a bhaint amach, mar aon leis na tionscnaimh a thacóidh leis na spriocanna sin agus na garspriocanna a bhfuil sé mar aidhm ag RTÉ iad a bhaint amach le linn shaolré na straitéise:

· Sprioc 1: An lucht féachana agus éisteachta a mhealladh le hábhar ar ardchaighdeán a théann i gcion orthu

· Sprioc 2: Táirgí agus seirbhísí sruthaithe den scoth a chur ar fáil

· Sprioc 3: Léiriúchán a éagsúlú agus tacú le forbairt earnálach ar fud na hÉireann

· Sprioc 4: Feidhmíocht láidir bainistíochta airgeadais a chinntiú

· Sprioc 5: Eagraíocht inbhuanaithe, iontaofa agus fhreagrach a fhorbairt

Samhail Athchóirithe Maoinithe Phoiblí

Tá cur chun feidhme na straitéise sna cúig bliana amach romhainn ag brath ar rún maidir le maoiniú an Rialtais ar na meáin seirbhíse poiblí, a bhfuiltear ag súil go ndeimhneofar é in 2024. Cuirfidh samhail leasaithe maoinithe phoiblí ar chumas RTÉ athrú ó ghlúin go glúin a chur i gcrích sna meáin seirbhíse poiblí in Éirinn, ina mbeidh athrú iomlán bainte amach ag RTÉ ó bheith ina chraoltóir go dtí an ceann scríbe sruthaithe is fearr le lucht féachana agus éisteachta na hÉireann.

Is éard a dúirt Kevin Bakhurst: “Ní féidir linn an plean seo a chur i gcrích asainn féin. Mar a aithnítear go forleathan, tá athchóiriú maoinithe ríthábhachtach chun na meáin seirbhíse poiblí in Éirinn a chosaint. Beidh sárthacaíocht ár bhfoirne, ár gcomhpháirtithe san earnáil neamhspleách agus an réimse eagraíochtaí a mbímid ag obair leo gach lá ar fud na hÉireann ag teastáil uainn i gcónaí. Cúiteoimid an iontaoibh sin a chuirtear ionainn trí chraoltóir seirbhíse poiblí a bheidh oiriúnach don todhchaí agus dár lucht féachana a chur ar fáil.”

Comhairliúcháin Dhearfacha

Leagadh amach i gcreat Treo Nua RTÉ, a foilsíodh i mí na Samhna 2023, an treo straitéiseach agus an fhís do RTÉ athraithe ó bhonn mar threoirphlean don Ráiteas Straitéise seo. Rinneadh comhairliúchán ina dhiaidh sin inar lorgaíodh aiseolas ón bpobal, ó fhoireann RTÉ agus ó ghrúpa níos leithne páirtithe leasmhara, rud a spreag léargais a ghéaraigh an fócas ar réimsí gníomhaíochta agus a mhúnlaigh an straitéis a tháinig as. Tríd is tríd, thug an comhairliúchán ábhar misnigh dúinn go raibh an treo straitéiseach ceart agus bhí comhaontú ginearálta ann ar fud na suirbhéanna poiblí, náisiúnta, páirtithe leasmhara agus foirne maidir le príomhphointí:

· Gur cheart eagraíocht níos lú a dhéanamh de RTÉ agus cobhsaíocht airgeadais níos fadtéarmaí á saothrú – tacaíocht 71% sa chomhairliúchán poiblí

· Gur cheart do bhaill san earnáil léiriúcháin neamhspleách níos mó de chláracha RTÉ a léiriú – tacaíocht 63% sa chomhairliúchán poiblí

· Gur cheart do RTÉ níos lú cláracha a dhéanamh i mBaile Átha Cliath, agus níos mó cláracha a dhéanamh lasmuigh de Bhaile Átha Cliath – tacaíocht 72% sa chomhairliúchán poiblí

· Gur cheart do RTÉ an infheistíocht a dhéanann sé i seirbhísí digiteacha a mhéadú – tacaíocht 81% sa chomhairliúchán poiblí

Cuirfidh cur chun feidhme na straitéise leis an dul chun cinn atá déanta cheana féin chun rialachas a neartú agus chun cumarsáid laistigh den eagraíocht a fheabhsú. Beidh leanúnachas ann freisin i réimsí ina bhfuil an eagraíocht ar an mbóthar ceart cheana féin, lena n-áirítear uaillmhian chun ceannaireacht RTÉ a mhéadú ar shaincheisteanna ábhartha comhshaoil, sóisialta agus rialachais (CSR) a théann trí go leor de na spriocanna agus na tionscnaimh. Léireoidh RTÉ ceannaireacht freisin maidir le díospóireacht bheartais agus reachtaíocht a scrúdú agus rannchuidiú leo, go háirithe maidir le saincheisteanna criticiúla amhail cóid shuntasachta, neodracht idirlín agus Intleacht Shaorga. Tá plean mionsonraithe ann chun na moltaí a eascraíonn as an dá athbhreithniú ón Sainchoiste Comhairleach a chur i bhfeidhm, agus in am trátha déanfar Creat Rialachais RTÉ a thabhairt cothrom le dáta a thuilleadh chun na hathruithe sin a léiriú.

Mar fhocal scoir, is éard a dúirt Terence O’Rourke: “Mar thosaíocht, beidh caighdeáin fheabhsaithe rialachais á gcur i bhfeidhm againn, ar leibhéal an Bhoird agus ar fud na heagraíochta araon. Leanfaimid orainn leis an bhfreagracht atá orainn an obair seo a stiúradh, is é sin RTÉ a dhéanamh oiriúnach don todhchaí fad a dtugaimid cosaint don mhéid a bhraithimid ar fad a bheith luachmhar. Tugann an straitéis seo deis d’fhoireann RTÉ a bheith páirteach i gcuideachta meán seirbhíse poiblí athbheoite agus nua-aimseartha. Cuireann sé deiseanna ar fáil do RTÉ a bheith níos gaire dá chomhpháirtithe tionscail agus trí sin a dhéanamh, a bheith chun cinn i dtaobh earnáil fuaime agus físe atá dinimiciúil agus neamhspleách a fhorbairt. Is beart misniúil é freisin níos mó de ghníomhaíochtaí RTÉ a lonnú ar fud na tíre, rud a thabharfaidh níos gaire é don lucht féachana agus éisteachta ar a bhfreastalaíonn sé. Tacaíonn Bord RTÉ go hiomlán leis an Treo Nua seo do RTÉ agus leanfaidh sé de thacaíocht a thabhairt don Phríomh-Stiúrthóir agus dá fhoireann sin a bhaint amach.”

D’fhógair RTÉ Raidió na Gaeltachta inniu go bhfuil Micheál Ó Muircheartaigh, an craoltóir agus tráchtaire spóirt iomráiteach tar éis bháis. Bhí a mhuintir ina fhochair in Ospidéal an Mater i mBaile Átha Cliath nuair a bhásaigh Micheál ar maidin.

Dé Domhnaigh, an 19 Meán Fómhair 2010, lá a raibh Corcaigh ag tabhairt aghaidh ar an Dún sa pheil, an uair dheireanach a ndearna Micheál tráchtaireacht ar Chluiche Ceannais na hÉireann. Bhí níos mó ná 60 bliain caite ó thosaigh sé ag fónamh do RTÉ.

Is éard a dúirt Kevin Bakhurst, Príomh-Stiúrthóir RTÉ: “Ag labhairt dó an tráth a ndeachaigh sé ar scor, dúirt Micheál ‘Ní bhíonn in aon ní ach seal. Sin mar atá an scéal.’ Bhí sé críonna, mar a bhí sé umhal, ach má shaothraigh sé seal fada, is faide arís – agus ar chúis mhaith – a mhaireann a cháil. Thug sé leis brí gach ócáid spóirt agus chuir sé an bhrí sin i láthair go paiteanta do na glúnta Éireannach. Bhí a chroí sna cluichí Gaelacha mar a bhí chomh mór céanna sa Ghaeilge agus ina áit dúchais i gCiarraí. Maireann craobhacha cuimhne agus oidhreachta go tréan láidir mar gheall ar shíolta a chuir an fear uasal seo i ngort an spóirt agus an chultúir in Éirinn, i saol a theanga dúchais agus i saol an náisiúin.”

Is éard a dúirt Declan McBennett; Grúpcheannasaí Spórt RTÉ: “Dá bhféachfaí le laochra na craoltóireachta a chúngú agus a chúngú, bheadh Micheál fós le háireamh ar an dream is lú, agus ab fhearr, acu. Ba í caint Mhichíl urlabhra na gCluichí Gaelacha agus mairfidh foclaíocht dá chuid. Bhí ann lán na tíre a mhealladh agus a spreagadh lena chuid tráchtaireachta agus ba mhór leis an uile dhuine a chuid croíúlachta agus a chuid eolais, a chuid léargais agus a chuid éirime, tréithe ab fhollas i gcónaí ar an raidió, ar an teilifís agus i ré na meán digiteacha tráth ab fhaide anall.”

Is éard a dúirt Gearóid Mac Donncha, Ceannaire RTÉ Raidió na Gaeltachta: “Bhí sé tugtha don Ghaeilge agus bhíodh sé tógtha léi. Chuaigh sí go smior ann mar a chuaigh an cumas, i nGaeilge nó i mBéarla, samhlaíocht éisteoirí ar fud na tíre a thabhairt, de bharr fheabhas a chuid tráchtaireachta, ar aon láthair leis féin ag faire ar chluichí peile agus iománaíochta tráthnóna Domhnaigh. Ceardaí focal a bhí ann a chuir daoine faoi gheasa agus a rinne fathaigh de na himreoirí ar pháirc na himeartha agus bhí uaisleacht ag baint leis i gcónaí. Tá laoch ar lár.”

I nDún Síon, gar do Dhaingean Uí Chúis i gContae Chiarraí, a rugadh é sa bhliain 1930. Tráchtaireacht i nGaeilge ar Chluiche Ceannais Chorn an Bhóthair Iarainn an chéad chúram a rinne sé do RTÉ ar Lá Fhéile Pádraig 1949. Lean sé air ag múinteoireacht go dtí na 1980idí nuair a chuaigh sé leis an gcraoltóireacht go lánaimseartha le RTÉ.

Bhí tráchtaireacht raidió i mBéarla á dhéanamh aige ar RTÉ ón mbliain 1956 agus thosaigh Micheál ar thráchtaireacht teilifíse sa bhliain 1962 nuair cuireadh tús leis na cluichí a chraoladh ar an meán sin. Lean sé i mbun tráchtaireachta i nGaeilge ar Chluichí Leathcheannais agus ar Chluichí Ceannais na Mionúr, san iománaíocht agus sa pheil, ar an teilifís go ceann 25 bliain agus níos faide. Nuair a d’éirigh Mícheál O’Hehir as an gcraoltóireacht i lár na 1980idí, tháinig Micheál Ó Muircheartaigh i gcomharbacht air ina phríomhthráchtaire ag RTÉ.

Is mian le RTÉ comhbhrón a dhéanamh le muintir Mhichíl, lena chuid cairde agus lena chuid comhghleacaithe. Ar dheis Dé go raibh a anam.

Tá taispeántas ar líne faoi leith ar fáil ag RTÉ Archives | Mícheál O’Muircheartaigh (rte.ie)

Sraith nua de chláracha faisnéise faoin teideal Path to Paris ina ríomhtar, agus muid ag teannadh le Cluichí 2024, scéal iomaitheoirí de chuid na hÉireann sna Cluichí Oilimpeacha agus sna Cluichí Parailimpeacha

Beidh an chéad chlár ar a bhfeictear Rhasidat Adeleke, Gearóid McDaid, Eve McCrystal agus Katie-George Dunleavy á chraoladh Déardaoin an 27 Meitheamh ag 10:15 i.n.

Is sraith cláracha faisnéise ríspéisiúla Path to Paris ina bhfeictear roinnt de na hiomaitheoirí is fearr a bhfuil seans ar bhonn acu agus iad ag féachaint le cáiliú do na Cluichí Oilimpeacha agus do na Cluichí Parailimpeacha. Tá an scannánaíocht do Path to Paris ar siúl le trí bliana anuas agus tugtar léargas lom, ionraic, macánta ar an díocas, an díograis agus an dícheall a chaitheann iomaitheoirí na hÉireann sna Cluichí Oilimpeacha agus sna Cluichí Parailimpeacha leis an iarracht.

I dtrí cinn de chláracha aon uair a chloig, tabharfar deis don lucht féachana léargas a fháil ar shaol pearsanta agus ar shaol proifisiúnta na lúthchleasaithe iontacha seo agus iad ag plé le gnáthdheacrachtaí an tsaoil an tráth céanna leis an taisteal ar fud an domhain ag féachaint lena sárdhícheall a dhéanamh i mbun iomaíocht spóirt. Beidh réimse spreagúil iléagsúil lúthchleasaithe le feiceáil ar Path to Paris, a scéal sainiúil féin ag gach duine acu.

EAGRÁN A hAON

Déardaoin, an 27 Meitheamh, 10:15 i.n.

Rhasidat Adeleke (Lúthchleasaíocht)

Ríomhtar scéal Rhasidat ó shaol an lúthchleasaí ollscoile in Austin, Texas go dtagann an bhean as Tamhlacht ó dhúchas chun cinn mar shárlaoch nua na Lúthchleasaíochta in Éirinn agus í ar na daoine is mó a mbeifí ag tuar go mbuafaidh sí bonn sa rás 400m i bPáras.

Gearóid McDaid (Surfáil)

Is léir an dúspéis agus an dúthracht is gá i mbun cheann de na cineálacha spóirt is nua sna Cluichí Oilimpeacha ó thuras Ghearóid amuigh ar na tonnta agus in ionaid iargúlta surfála. As Sligeach ó dhúchas é Gearóid agus is léir an mianach agus an diongbháilteacht atá ann agus an dlúthcheangal leis an bhfarraige ar a scéal sa chlár seo agus é ag féachaint le dul i bhfeidhm ar an leibhéal is airde den tonnmharcaíocht go hidirnáisiúnta agus ábhar spreagtha a thabhairt do ghlún nua surfálaithe in Éirinn.

Katie-George Dunlevy agus Eve McCrystal (Rothaíocht Tandaim)

Is fada iomrá ar Katie-George Dunlevy agus Eve McCrystal maidir le spórt parailimpeach in Éirinn mar gheall ar bhearta iontacha na beirte ag buachan arís agus arís eile, boinn airgid agus óir sna Cluichí Parailimpeacha san áireamh. Is iad cluichí na bliana 2024 na cluichí deireanacha ag a mbeidh an bheirt in éineacht, clabhsúr á chur le ré iontach buanna agus buaicphointí spreagúla. An féidir leo bonn a thabhairt leo arís ar son na hÉireann ainneoin ghéire na hiomaíochta?

EAGRÁN A DÓ

Déardaoin, an 11 Iúil, 10:15 i.n.

Rhys McClenaghan (Gleacaíocht)

Tá gach bonn dá iomráite tugtha leis ag Rhys McClenaghan ach amháin bonn Oilimpeach. Ríomhtar scéal a shaoil ar feadh na dtrí bliana a d’fhág ina Churadh an Domhain faoi dhó é tar éis dó deacrachtaí le heaspa misnigh a shárú agus a fhágann an Bonn Óir á thuar dó i bPáras – an ceann atá ar iarraidh go fóill i mbailiúchán na mbonn sa bhaile aige.

Nhat N’Guyen (Badmantan) agus Tham N’Guyen (Tógáil Meáchan)

Deartháir agus deirfiúr an bheirt seo a bhfuil éagsúlacht áirithe le cúrsa an tsaoil anois acu cé gur faoin aon díon amháin a tógadh iad. Tá Nhat, a bhí san iomaíocht sna Cluichí Oilimpeacha i dTóiceo, ag iarraidh cáiliú do na cluichí den dara huair agus a dheirfiúr Tham – ar mór an spreagadh di éachtaí a dearthára, ag iarraidh cáiliú do na Cluichí Oilimpeacha i mbun Tógáil Meáchan an tráth céanna a bhfuil clann óg uirthi agus gnólachtaí beaga á rith aici. I Vítneam a rugadh an bheirt a bhí óg nuair a athraíodh ina gcónaí go hÉirinn. Ríomhtar scéal na beirte sa chlár faisnéise agus iad ag féachaint leis na deacrachtaí a bhaineann le hiomaíocht ar shárleibhéal spóirt a shárú gan neamhaird a dhéanamh den saol pearsanta.

EAGRÁN A TRÍ

Déardaoin, an 18 Iúil, 10:15 i.n.

Hiko Tonosa Haso (Rásaíocht Maratóin)

Ina dhídeanaí a tháinig Hiko go hÉirinn, trí chóras an tsoláthair dhírigh, agus tá ionadaíocht déanta aige ar son na tíre ar na leibhéil is airde. Ríomhtar a scéal sa chlár seo agus é ag féachaint le hathrú go dtí rásaí maratóin agus cáiliú don rás sin sna Cluichí Oilimpeacha.

Nicole Turner (Snámh)

Cé nach bhfuil sí ach bliain agus fiche, tá seanchleachtadh cheana féin ag Nicole Turner ar na Cluichí Oilimpeacha agus iomaíocht déanta aici faoi dhó cheana roimh chluichí na bliana seo i bPáras. Bhuaigh sí bonn airgid i dTóiceo agus is mór a théann sí i bhfeidhm ar shaol na rásaí snámha mar gheall ar a cuid díograise agus díocais. Tá sí ag iarraidh bonn óir a bhuachan i bPáras.

Kellie Harrington (Dornálaíocht)

Bhí scannánaíocht ar siúl agus laoch na gCluichí Oilimpeacha i dTóiceo ag dul trí thréimhse corraitheach ina saol, taobh amuigh den fháinne, agus istigh ann, agus cluichí Phárais ag teannadh léi. Táthar ag tnúth le cuid mhór ón seaimpín agus tá brú uirthi agus deacrachtaí nua le sárú aici ag ullmhú agus ag traenáil do chluichí 2024 ag súil le bonn óir a thabhairt léi in athuair.

Darragh Bambrick a rinne scannánaíocht agus stiúrthóireacht ar an tsraith Path to Paris. Seo é an ceathrú uair aige sraith faoi na Cluichí Oilimpeacha a dhéanamh do RTÉ. Tá sé le 15 bliana

anuas ag coinneáil súil ar fud an domhain ar iomaitheoirí na hÉireann sna Cluichí Oilimpeacha agus sna Cluichí Parailimpeacha agus ag cur a gcuid scéalta i láthair.

Féach an chéad chlár den tsraith Path to Paris ar RTÉ One agus RTÉ Player Déardaoin, an 27 Meitheamh, ag 10:15 i.n.

Anna Geary agus Sonia O’Sullivan in iomaíocht lena chéile den chéad uair

Tá i ndán go mbeidh an choimhlint níos géire ná mar a bhí riamh ar an séasúr is deireanaí de Ireland’s Fittest Family, le Sonia O’Sullivan, Anna Geary, Davy Fitzgerald agus Donncha O’Callaghan ag féachaint leis an gceann is fearr a fháil ar a chéile agus an sártheaghlach a thabharfaidh craobh na bliana seo leo a chóitseáil.

Tá Anna, an t-imreoir camógaíochta, ar ais ar an seó tar éis di an chéad pháiste a thabhairt ar an saol. Níor ghéill Anna orlach in aon choimhlint riamh agus tiocfaidh sí san iomaíocht le Sonia agus Donncha, beirt laochra spóirt eile as Corcaigh, agus Davy, an t-iarimreoir iománaíochta as Contae an Chláir. Seo é an dara séasúr ag Sonia anois agus bheidh taithí na bliana seo caite le cur aici leis an taithí céatach atá aici ar iomaíocht ar na leibhéil is airde ar domhan, na Cluichí Oilimpeacha san áireamh.

Laura Fox an láithreoir agus feicfear ar an tsraith is deireanaí de Ireland’s Fittest Family réimsí dúshlán de chineálacha nua le sárú, ‘The Drop Zone’ agus ‘Raft Rage’ ina measc. Beidh 16 theaghlach as gach cearn den tír á fhéachaint lena chéile ar feadh na gcúrsaí coscartha a chuirfidh croí ag bualadh agus cuisle ag preabadh ag iarraidh ceann scríbe a bhaint amach ar an gcéad duine, nó fiú an cúrsa a chríochnú ar chor ar bith.

Faoi stiúir Dhonncha O’Callaghan a bhí muintir Stratford an Chábháin, buaiteoirí na bliana seo caite, nuair a thug siad an chraobh leo i Séasúr 11 de Ireland’s Fittest Family.

Ag labhairt di faoina bheith ar ais ar an tsraith, dúirt Anna: “Is breá liom a bheith ar ais ar Ireland’s Fittest Family don séasúr seo. Tá géarú coimhlinte agus ardú caighdeáin i gcónaí ann. D’airigh mé uaim go mór é – na teaghlaigh, an criú, an iomaíocht idir na cóitseálaithe, na sceitimíní roimh thús an ráis. Rinne Donncha go maith. Tugadh seans dó agus d’fháisc sé go teann. Ach sin sin anois, beidh mise go diongbháilte ag iarraidh an chraobh sin a thabhairt liom arís!”

Ag trácht di ar an dara séasúr aici féin, dúirt Sonia: “Is iontach an rud a bheith ar ais ar Ireland’s Fittest Family. Tá tuiscint mhaith agam anois ar a dtarlaíonn agus gach rún agam leas a bhaint as taithí na bliana seo caite go gcruthaím níos fearr arís i mbliana, fanacht chun cinn ar Anna agus ar Davy agus coinneáil ag coimhlint le Donncha go dtagann na babhtaí craoibhe ionas go bhféadaim dul san iomaíocht ag féachaint le gradam Ireland’s Fittest Family 2024 a bhuachan.”

Tá an tsraith á léiriú faoi láthair agus dúshlán na dteaghlach á thabhairt ar bhealaí nua a fhanfaidh i gcuimhne na n-iomaitheoirí féin agus i gcuimhne an lucht féachana. Beidh teaghlaigh as gach cearn den tír san iomaíocht don duais mór.

Beidh an séasúr is deireanaí de Ireland’s Fittest Family le feiceáil níos deireanaí i mbliana ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player.

Craolfar gach aon cheann de na 51 cluiche beo agus ar bhonn saorchraolta agus craolfar 45 cluiche díobh beo ar RTÉ2 & ar an RTÉ Player

Craolfar 6 chluiche ceannais na ngrúpaí ar an RTÉ Player & ar an gcainéal RTÉ News

Ar fhoireann RTÉ Sport áireofar an painéalaí nua James McClean a bheidh i dteannta Shay Given, Ray Houghton, Ronnie Whelan, Kevin Doyle, Didi Hamann, Stephanie Roche, Stephen Kelly, Lisa Fallon agus Richie Sadlier

Cuirfear tús le UEFA EURO 2024 an Aoine beag seo, an 14 Meitheamh, nuair a thabharfaidh an Ghearmáin agus Albain aghaidh ar a chéile in München. Craolfar gach aon cheann de na 51 cluiche ar bhonn saorchraolta, beo agus eisiach ar RTÉ agus craolfar 45 díobh beo ar RTÉ2 & ar an RTÉ Player agus craolfar 6 chluiche ceannais na ngrúpaí ar an RTÉ Player & ar an gcainéal RTÉ News. Is iad Peter Collins, Joanne Cantwell, Tony O’Donoghue agus Jacqui Hurley a chuirfidh an t-aicsean ar fad i láthair agus ina dteannta sa stiúideo beidh painéalaithe mór le rá.

Beidh pearsana móra spóirt a bhfuil cáil orthu i measc lucht féachana na hÉireann mar chuid de chlúdach Spórt RTÉ, lena n-áirítear laochra móra Eorpacha na hÉireann – Shay Given, Ray Houghton, Ronnie Whelan agus Kevin Doyle – móide Didi Hamann a d’imir i gCluiche Ceannais i gCorn an Domhain chomh maith le Stephanie Roche, Stephen Kelly, Lisa Fallon agus Richie Sadlier. Beidh James McClean, a bhfuil 100 cluiche imeartha aige le foireann Phoblacht na hÉireann ar an bhfoireann do RTÉ den chéad uair le linn an chomórtais.

Beidh foireann tráchtaireachta RTÉ ar lámh le linn na gcluichí beo ar fad. I measc na dtráchtairí sin beidh Darragh Maloney, Des Curran, George Hamilton, Adrian Eames, John Kenny agus Cathal Mullaney agus i measc na gcomhthráchtairí beidh Ray Houghton, Ronnie Whelan, Stephen Kelly agus Kenny Cunningham.

Beidh scoth na bhfoirne sacair san Eoraip i dteanna na Gearmáine, an tír óstach. Beidh curaidh an chomórtais, an Iodáil, ina measc, an fhoireann a tháinig sa dara háit, Sasana chomh maith leis an bhFrainc, an Spáinn, an Phortaingéil, an Bheilg, an Ísiltír agus, den cheathrú uair, Albain. Beidh cuid de na pearsana sacair is mó ar domhan ag imirt in Euro 2024 – Kylian Mbappe, Cristiano Ronaldo, Jude Bellingham, Virgil van Dijk, Harry Kane, Bruno Fernandes agus Andy Robertson.

Craolfar na cluichí ar fad beo agus beidh siad ar fáil le súil siar a chaitheamh orthu ar an RTÉ Player. Léireoidh Spórt RTÉ go maith os cionn 150 uair de chláracha beo teilifíse i gcaitheamh an chomórtais.

Beidh blaganna, tuairiscí, réamhamharcanna agus anailís bheo ar fáil ar láithreán gréasáin RTÉ chomh maith le buaicphointí gearra na gcluichí ar fad chun go mbeidh ár lucht féachana ábalta a bheith ar an eolas faoin aicsean agus na scéala is déanaí. Coinneoidh Podchraoltaí RTÉ éisteoirí ar an eolas freisin maidir le gach a bhfuil ag tarlú sa Ghearmáin.

Is éard a bhí le rá ag Declan McBennett, Grúpcheannasaí Spóirt RTÉ, “Beidh na Euros ar cheann den cheithre mórcholún maidir le clúdach spóirt RTÉ an samhradh seo agus tá ríméad orainn go gcraolfar gach aon chluiche “beo” mar chuid den ábhar atá againn don lucht féachana agus éisteachta. Is mór an tionchar a d’imir an comórtas seo orainn ar fad ó Stuttgart ar aghaidh agus i bhfianaise go bhfuil an comórtas ar ais sa Ghearmáin i mbliana is cinnte gur comórtas mórthaibhseach amach is amach a bheidh ann a chuirfidh gach a bheidh ag féachaint air agus ag éisteacht leis faoi gheasa.”

Nótaí:

Craolfar na cluichí ón nGrúpa Deiridh a bheidh ag tosú ag an am céanna ar RTÉ2 NÓ ar RTÉ News Channel agus an RTÉ Player. Cluichí i ndiaidh an dara babhta de chluichí Grúpa le deimhniú.

– Feictear i bpíosaí scannánaíochta ó cheamaraí ceilte, bosa agus dorna á mbualadh arís agus arís eile thart ar an gceann ar chapaill

– Íomhánna de chapall nach bhfuil in ann na cosa a chur faoi á phriocadh le píce

– Cláracha móra fiosrúcháin le craoladh dhá oíche as a chéile, Dé Céadaoin agus Déardaoin ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player ar fud an domhain

Físeán ar fáil le leabú ar líne RTÉ Investigates: Horses – Making a Killing

Tá beart mór fiosrúcháin déanta ag RTÉ Investigates faoi thionscal na gcapall in Éirinn agus san Eoraip agus foilseofar a thoradh Dé Céadaoin agus Déardaoin ar RTÉ One agus ar an RTÉ Player. Trí leas a bhaint as ceamaraí ceilte, léiríonn RTÉ Investigates an íde a bhíonn le fulaingt ag capaill áirithe nuair nach mbíonn aird na ndaoine orthu níos mó.

Ábhar tromchúiseach maidir le haimhleas ainmhithe an drochíde agus an chruálacht atá tugtha faoi deara sa chaoi a gcaitear le capaill atá á seoladh lena marú san aon seamlas amháin sa tír seo ag a bhfuil ceadúnas maidir le marú eachra. Rinneadh scannánaíocht ar an míchóir seo i bhfoirgneamh (sáinseán) a úsáideann Shannonside Foods Ltd i dTeach Srafáin, áit ina gcoinníonn an comhlacht na capaill sula dtugtar go seomra an mharaithe iad. Feictear sna píosaí scannánaíochta a thaifead RTÉ Investigates gur gnáthiompar drochíde a thabhairt do na hainmhithe agus beidh sin á chraoladh mar chuid de chlár speisialta faisnéise ar RTÉ One san oíche amárach.

Tá gean faoi leith ar an gcapall ag muintir na hÉireann – is gnáthchuid den saol an capall maidir le cúrsaí pléisiúir agus fóillíochta, gnóthaí rásaíochta agus seóléimní, agus fiú amháin mar pheata. Déanann RTÉ Investigates cíoradh ar thionscal na gcapall go bhfeictear an modh ina maraítear roinnt de na capaill sin sa tír seo an tráth céanna a gceanglaítear malairt sonraí aitheantais le tuilleadh acu a ndéantar a dtrádáil ar fud na hEorpa. Tá €76m de chúnamh Stáit geallta i mbliana do thionscal na rásaí capall sa tír seo. Déantar na mílte capall a thógáil bliain i ndiaidh bliana sa tír chun an tionscail sin, agus gnóthaí eile eachaíochta, a choinneáil ar bun. Cad a tharlaíonn do na hainmhithe sin nuair nach bhfónann siad don chúram níos mó, nó an tráth ar ródhaor iad a choinneáil?

Mar gheall ar ábhar buartha maidir le leas ainmhithe, an chaoi a gcaitheann roinnt daoine atá ceangailte leis an seamlas maraithe atá ag Shannonside Foods Ltd i dTeach Srafáin, Co. Chill Dara san áireamh, rinne RTÉ Investigates monatóireacht ar ghníomhaíochtaí thart ar an ionad sin. Leagadh béim faoi leith maidir leis an bhfiosrúchán ar sháinseán nach leagtar de chúram ar chigirí oifigiúla na Roinne Talmhaíochta rialáil ná cigireacht a dhéanamh ina leith. San ionad sin a choinnítear na hainmhithe agus a dhéantar scagadh orthu i rith na laethanta deireanacha sula maraítear iad.

Rinneadh taifeadadh le ceamaraí ceilte RTÉ ar dhrochíde a bheith á imirt go rialta ar ainmhithe. Bhain míchóir á chur ar chapaill a bhí ag teannadh leis an mbás le cuid den íde sin. Feicfidh an lucht féachana fuipeáil á thabhairt do na capaill mar ghnáthnós iompair agus iad á lascadh le píosaí fada de phíobáin plaistigh, buillí den sórt sin thart ar an gceann san áireamh. I sampla eile, feictear capall ag strachailt ar feadh uaireanta an chloig leis na cosa a choinneáil faoi go dtí go dtiteann sa deireadh thiar. Cinneann ar an gcapall éirí arís agus arís eile. Níor tugadh aon aire don chapall sin ach píce a shá, go mídhleathach, ina thaobh ag iarraidh é a ghríosú le héirí. Tar éis uaireanta an chloig a shaothrú ar an gcaoi sin, faigheann an capall bás. Tarraingítear amach as an sáinseán é an lá dár gcionn.

Déanann RTÉ Investigates anailís ar shonraí trínar féidir, den chéad uair riamh in Éirinn, buneolas faoi na capaill a seoladh lena marú a chíoradh. Níorbh fhéidir riamh go dtí anois an ceangal idir rásaíocht capaill agus tionscail an tseamlais a ríomh ar an gcuma seo.

Fágann na sonraí ar chumas iriseoirí RTÉ Investigates na mílte capall a chuaigh tríd an t-aon seamlas eachra amháin ag a bhfuil ceadúnas capaill a mharú in Éirinn a ríomh ar ais siar go dtí na húinéirí roimhe sin. Capaill folaíochta ráis dhá thrian de na capaill, ainmhithe a rith níos mó ná 3,000 rás agus a shaothraigh níos mó ná €1.5 milliún dá gcuid úinéirí ar chúrsaí ar fud na hÉireann, na Ríochta Aontaithe agus na Fraince agus capaill ar bhuaigh lucht cearrbhachais i bhfad níos mó ná sin orthu.

Cuirfidh a bhfuil le feiceáil ar na píosaí scannánaíochta ó na ceamaraí ceilte sa chlár faisnéise Dé Céadaoin uafás ar an lucht féachana, fianaise é ar dhrochíde a bheith á imirt go rialta agus de réir córais ar chapaill.

Deir an tOllamh Christopher Elliot, an té a chuir Institiúid Ollscoil na Ríona i mBéal Feirste maidir le Slándáil Bia ar fud an Domhain ar bun: “Tá mise isteach is amach le 45 bhliana ag tabhairt cuairteanna ar sháinseáin agus ar sheamlais. Ní fhaca mé a leithéid seo riamh. Tá seo… tá seo éagsúil le haon ní a chonaic mé cheana, goilleann sé go mór ar dhuine, is deacair a chreidiúint.”

Saineolaí tréidliachta ó thaobh cúrsaí dlí-eolaíochta é David Martin. Rinne seisean na píosaí scannánaíochta a bhreithniú agus deir gur ábhar tromchúiseach buartha atá ann maidir le leas na gcapall. “Níl fáth ar bith go mbeadh drochíde den chineál seo á imirt ar chapall. Ní féidir glacadh leis ar chaoi ar bith.”

Deir an Roinn Talmhaíochta nach bhfuil an sáinseán (scioból coinneála) ina ndearnadh an scannánaíocht faoi cheilt san áireamh leis an áitreabh ceadaithe a thagann faoi scáth chigireacht na Roinne… ach go ndéanfar “imscrúdú mar is cuí” faoi… “aon fhianaise ar bhearta mídhleathacha”.

Deir Shannonside Foods Ltd go ndéanfaidh an Chuideachta imscrúdú iomlán cuimsitheach faoi líomhaintí ar bith gur tugadh drochíde do chapall.

Foilseofar eolas faoin mbeart leathanréimseach fiosrúcháin, agus faoi thorthaí an fhiosrúcháin sin, i gclár géarchúiseach faisnéise aon uair a chloig dar teideal RTÉ Investigates: Horses – Making a Killing a chraolfar oíche Dé Céadaoin, an 12 Meitheamh ag 9.35 i.n. ar RTÉ One agus

beidh tuairisc speisialta eile ar Prime Time oíche Déardaoin ag 9.35pm ar RTÉ One. Tugtar chun suntais leis an saothar fiosrúcháin seo freisin gur easnamhach an córas atá i bhfeidhm maidir le tuairisc a choinneáil ar chapaill agus go bhfuil faillí ina leith sin ina bhagairt maidir le slabhra bia an duine ar fud na hEorpa. Tá bearta imscrúdúcháin curtha ar bun ar fud na hEorpa cheana féin mar gheall ar an saothar seo.

Beidh an clár faisnéise agus an tuairisc speisialta, dhá oíche i ndiaidh a chéile, ar fáil ar an RTÉ Player ag an lucht féachana ar fud na hEorpa agus ar fud an domhain ar fad le sruthchraoladh, beo nó ar atráth. www.rte.ie/player